متاسفانه در روز های اخیر خبری منتشر شد مبنی بر اینکه پدری در یکی از شهرهای شمالی کشور فرزند خود را به دلایل ناموسی به قتل رسانده است. در راستای رسالت موسسه حقوقی امین عدالت کبریا در بررسی مسائل حقوقی روز کشور و ایجاد آگاهی برای هموطنان عزیز طبق روال گذشته قصد داریم به تحلیل حقوقی اتفاق رخ داده بپردازیم.
در قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ مقرر گردیده است، جنایت عمدی بر تمامیت جسمانی افراد با احراز سوء نیت و شرایط مورد نظر قانونگذار مستوجب ایجاد حق قصاص برای مجنی علیه یا اولیای دم می باشد، اما یکی از استثنائاتی که بر این قاعده کلی حاکم است این فرض می باشد که قاتل پدر یا جد پدری مقتول باشد، در فرض پیش گفته بحث قصاص منتفی بوده و پدر یا جد پدری به پرداخت دیه و تعزیر محکوم می گردند.
مستند قانونی و ریشه فقهی عدم قصاص پدر و جد پدری
ماده ۳۰۱ از کتاب سوم قانون مجازات اسلامی که مربوط به بحث قصاص می باشد به این امر پرداخته و اعلام می دارد “قصاص در صورتی ثابت می شود که مرتکب، پدر یا اجداد پدری مجنی علیه نباشد”
در نتیجه با عنایت به ماده فوق الذکر در صورتی که پدر یا اجداد پدری فردی، او را به قتل برسانند، بر خلاف قاعده کلی محکوم به قصاص نخواهند شد و به استناد ماده ۳۸۱ قانون مجازات اسلامی به پرداخت دیه و تعزیر محکوم می گردند.
حال اگر بخواهیم به ریشه فقهی این امر بپردازیم باید رجوع کنیم به حدیثی که منتسب به حضرت محمد (ص) می باشد و بیان می دارد “أَنْتَ وَ مَالُکَ لِأَبِیک” یعنی تو و اموالت برای پدرت می‌باشی.
همچنین حدیثی که در این خصوص به نقل از امام صادق (ع) بیان شده است و بدین شرح می باشد “لایقتل الاب بابنه اذا قتله و یقتل الابن بابیه اذا قتل اباه؛ پدر در صورتی که فرزندش را بکشد قصاص نمیشود؛ اما فرزند اگر پدرش را بکشد قصاص میشود“
در نهایت فارق از مباحث قانونی به نظر قتل فرزند و عدم قصاص پدر یا اجداد پدری با قاعده برابری انسان ها در تناقض بوده و می بایست مراجع قانونگذاری با بازنگری و اصلاح قوانین حاکم شرایطی را به وجود آورند تا از بروز چنین حوادث دردناکی در آینده جلوگیری به عمل آید.
ممنون از مقاله خوب و جالبتون خیلی خوب تفسیر کردید. زنده باشید
سلام. شما لطف دارید. مستدام باشید.
عالی نوشتین موفق باشید
سلام و تشکر از حسن توجه شما. برقرار باشید.