قرارداد پیمانکاری چیست؟

 قرارداد پیمانکاری به قراردادهای دولتی و خصوصی تقسیم می شود. قرارداد پیمانکاری دولتی به قراردادهایی گفته می شود که یک طرف ان نهاد های دولتی باشد و قانون حاکم بر این قراردادها نیز شرایط عمومی پیمان است. قرارداد پیمانکاری خصوصی بین دو شخص حقیقی و یا حقوقی خصوصی می باشد.

قرارداد پیمانکاری به چه قراردادی گفته می شود؟

قرارداد پیمانکاری به قراردادهایی گفته می شود که بین کارفرما و پیمانکار برای اجرای پروژه هایی با موضوعات مختلف منعقد می گردد. ممکن است در قراردادهای پیمانکاری کارفرما یک نهاد دولتی باشد و یا خصوصی. این تفاوت در کارفرما موجب می گردد تا قوانین و مقررات حاکم بر قراردادها نیز متفاوت باشد. برای آشنایی بیشتر با قراردادهای پیمانکاری در مقاله حاضر ابتدا به بررسی قراردادهایی می پردازیم که کارفرمای آنها دولتی و خصوصی است و در ادامه انواع قرارداد های پیمانکاری را از جهت ماهیت قرارداد و کارهایی که باید انجام شود مورد بررسی قرار می دهیم.

انواع قرارداد پیمانکاری با توجه به اینکه کارفرما:

قرارداد پیمانکاری که کارفرمای آن دولتی است

قرارداد پیمانکاری که کارفرمای آن یکی از نهادهای دولتی باشد و بودجه مربوط به آن پروژه نیز از محل طرح های عمرانی تامین گردد، الزاما باید مطابق شرایط عمومی پیمان منعقد شود. بنابراین در این فرض طرفین قرارداد الزاما باید مطابق شرایط عمومی پیمان عمل کنند و اختیار انجام هیچگونه اقدامی خلاف شرایط عمومی پیمان را ندارند. در صورتی که طرفین قرارداد شرطی خلاف شرایط عمومی پیمان در قرارداد در نظر گرفته باشند، این شرط باطل بوده و هر یک از طرفین می تواند از دادگاه های صالح درخواست ابطال شرط مورد نظر را نماید.

قرارداد پیمانکاری که کارفرمای آن نهاد های خصوصی است

قرارداد پیمانکاری که کارفرمای آن نهاد های خصوصی باشد، الزامی به تبعیت از شرایط عمومی پیمان ندارند و می توانند مطابق قوانین عام کشور از جمله قانون مدنی اقدام به انعقاد قرارداد نمایند. همچنین قراردادهای پیمانکاری که کارفرمای آن دولتی باشد اما بودجه آن از محل بودجه طرح های عمرانی تامین نمی وشد هم می توانند بر خلاف شرایط عمومی پیمان اقدام به انعقاد قرارداد نمایند و محدودیتی از این بابت برای این قراردادها وجود ندارد.

شرایط عمومی و شرایط خصوصی به چه معناست؟

قرارداد پیمانکاری به طور معمول دارای سه بخش اصلی می باشد به نام های، موافقتنامه، شرایط عمومی و شرایط خصوصی، این سه بخش در قرارداد پیمانکاری در نهایت تشکیل دهنده یک مجموعه واحد می باشند که غیر قابل تفکیک است.

موافقتنامه:

موافقتنامه در قرارداد پیمانکاری در واقع به زبان ساده خلاصه ای از قرارداد می باشد که در آن توافقات اصلی و مشخصات طرفین درج می گردد.

شرایط عمومی:

شرایط عمومی در قرارداد پیمانکاری مطابق شرایط عمومی پیمان می باشد و یا در قراردادهای پیمانکاری خصوصی مطابق با توافقات طرفین تنظیم می گردد.

شرایط خصوصی:

شرایط خصوصی به مواردی گفته می شود که در شرایط عمومی پیمان بیان نشده است و طرفین به جهت تکمیل قرارداد در این خصوص به توافقاتی می رسند و این توافقات به عنوان شرایط خصوصی پیمان در نظر گرفته می شود.

اما به استناد شرایط عمومی پیمان اگر در قرارداد پیمانکاری این سه بخش متاقض باشند اولویت با موافقتنامه و در مرحله بعدی با شرایط خصوصی و در نهایت با شرایط عمومی است.

خوب است بدانید که این ترتیب پیش گفته ممکن است در قرارداد پیمانکاری خصوصی رعایت نگردد و طرفین توافقی متفاوت از آنچه بیان شد داشته باشند که این امر هیچ ایرادی از نظر حقوقی نخواهد داشت.

نمونه قراردادهای پیمانکاری

قراردادهای پیمانکاری با توجه به نوع کار بسیار متنوع می باشد و قطعا نمی توان به صورت حصری تعداد قراردادها را بیان نمود اما به عنوان نمونه از جمله رایج ترین قراردادهای پیمانکاری می توان به موارد ذیل اشاره نمود.

• قرارداد پیمانکاری کلید در دست
• قرارداد پیمانکاری بیع متقابل
• قرارداد پیمانکاری تامین مالی ( فاینانس )
• قرارداد پیمانکاری احداث، بهره برداری، انتقال ( BOT )
• قرارداد پیمانکاری احداث، تملک، بهره برداری ( BOO )
• قرارداد پیمانکاری ساخت، تملک، بهره برداری، انتقال ( BOOT )
• قرارداد پیمانکاری احداث، انتقال، بهره برداری ( BOT )
• قرارداد پیمانکاری احداث، اجاره، انتقال ( BLT )
• قرارداد پیمانکاری ساخت و انتقال ( BT )
• قرارداد پیمانکاری طراحی مهندسی ( E )
• قرارداد پیمانکاری تامین تجهیزات ( P )
• قرارداد پیمانکاری مهندسی، تامین کالا، ساخت و اجرا ( EPC )
• قرارداد پیمانکاری متعارف ( DBB )
• قرارداد پیمانکاری مدیریت ساخت ( CM )
• قرارداد پیمانکاری طرح و ساخت ( DB )

قرارداد کلید در دست چه نوع قرارداد پیمانکاری است؟

قرارداد پیمانکاری کلید در دست به قراردادی گفته می شود که کارفرما صفر تا صد انجام پروژه را به پیمانکار واگذار می نماید و در انتها پروژه را تکمیل شده تحویل می گیرد. این قراردادها به دلیل اینکه همه بخش های قرارداد توسط یک پیمانکار انجام می شود از سرعت بالایی برخوردار است.

قرارداد پیمانکاری بیع متقابل چه نوع قراردادی است؟

قرارداد پیمانکاری بیع متقابل که بیشتر در روابط بین المللی کشور ها مورد استفاده قرار می گیرد به قراردادهای پیمانکاری گفته می شود که به موجب آن یک طرف قرارداد امکانات مانند کارخانه و تکنولوژی را در اختیار طرف مقابل قرار می دهد و در مقابل، محصولات تولید شده از ان کارخانه را به عنوان قیمت کارخانه مورد نظر به طرف مقابل می فروشد. این نوع قراردادها برای کشور ها و افردی که نیازمند سرمایه برای شروع کار می باشند بسیار مفید است.

قرارداد پیمانکاری تامین مالی چیست؟

قرارداد پیمانکاری تامین مالی یا فاینانس به قراردادی گفته می شود که به موجب آن یک طرف قرارداد به طرف مقابل به نوعی وام اعطا می کند. وام دهنده به هیچ عنوان در نوع پروژه و نوع هزینه کرد وامی که اعلطا کرده است دخالتی ندارد و صرفا در زمان تعیین شده برای بازپرداخت مبلغ وام، اقدام به اخذ مبلغ مورد نظر می نماید.

قرارداد پیمانکاری احداث، بهره برداری و انتقال ( BOT ) چیست؟

قرارداد پیمانکاری BOT به قرارداد پیمانکاری گفته می شود که به موجب آن کارفرما پروژه ای را به یک شرکت خصوصی داخلی یا خارجی واگذار می نمایند و شرکت مورد نظر پس از اجرای پروژه برای مدت معین از پروژه مورد نظر استفاده می کند و سپس پروژه با تمامی متعلقات به کارفرما انتقال پیدا می کند.

قرارداد پیمانکاری احداث، تملک، بهره برداری ( BOO )

قرارداد پیمانکاری BOO به قراردادهایی گفته می شود که در این قراردادها کارفرما اجرای پروژه ای را به پیمانکار واگذار می نماید و پیمانکار پس از اجرای پروژه مورد نظر مالک این پروژه می شود. در این قراردادها نیازی به انتقال پروژه به کارفرما نیست.

قرارداد پیمانکاری ساخت، تملک، بهره برداری، انتقال ( BOOT )

قراردادهای پیمانکاری BOOT به قراردادهای پیمانکاری گفته می شود که در آن بعد از اجرای پروژه توسط پیمانکار، مالکیت پروژه و تاسیسات به پیمانکار انتقال پیدا می کند به شرطی که پیمانکار متعهد شود بعد از مدت معین مالیکت پروژه را به کارفرما انتقال دهد.

قرارداد پیمانکاری احداث، انتقال، بهره برداری ( BTO )

قرارداد پیمانکاری BTO به قراردادهایی گفته می شود که بعد از اتمام پروژه، مالکیت به کارفرما انتقال پیدا می کند اما کارفرما حق استفاده انحصاری از پروژه را برای مدت معین در اختیار پیمانکار قرار می دهد.

قرارداد پیمانکاری احداث، اجاره، انتقال ( BLT )

قراردادهای پیمانکاری BLT به قراردادهایی گفته می شود که بعد از اتمام قرارداد، پیمانکار پروژه را برای مدت معین به کارفرما اجاره می دهد و پس از پایان مدت مورد نظر مالکیت پروژه به پیمانکار منتقل می شود.

قرارداد پیمانکاری ساخت و انتقال ( BT )

قرارداد پیمانکاری BT به قراردادهایی گفته می شود که در آن پیمانکار یک پروژه را احداث می کند در حالی که هیچ حقی برای خود از جمله حق بهره برداری یا مالکیت نسبت به ان پروژه نمی خواهد. اما در مقابل از کارفرما حق دیگری را مطالبه می کند. به عنوان مثال یک پیمانکار برای شرکت همراه اول یک پروژه ای انجام می دهد و در مقابل درخواست سیم کارت می کند.

قرارداد پیمانکاری طراحی مهندسی ( E )

قرارداد پیمانکاری طراحی مهندسی که مخفف عبارت Engineer contract می باشد به این شکل است که پیمانکار در این قرارداد صرفا وظیفه طراحی نقشه را بر عهده دارد. در این قرارداد هیچ تعهدی در خصوص اجرای نقشه مورد نظر بر عهده پیمانکار نمی باشد.

قرارداد پیمانکاری تامین تجهیزات ( P )

قرارداد پیمانکاری p یا تامین تجهیزات که مخفف عبارت procurement contract می باشد به این معنی است که پیمانکار در این قراردادهای صرفا وظیفه تهیه تجهیزات را بر عهده دارد. این نوع قرارداد صرفا در مورد پروژه های پیمانکاری کاربرد ندارد و ممکن است در موارد دیگر نیز مورد استفاده قرار گیرد.

قرارداد پیمانکاری مهندسی، تامین کالا، ساخت و اجرا ( EPC )

قرارداد پیمانکاری EPC که از جمله کاملترین نوع قراردادهای پیمانکاری می باشد به این معنی است که، کارفرما تمامی مراحل یک پروژه اعم از مهندسی، تامین کالا، ساخت و اجرا را به پیمانکار واگذار می نماید و هیچ دخالتی جزء نظارت بر اجرای پروژه نخواهد داشت. این نوع قراردادها دارای ریسک بسیار پایین برای کارفرما می باشد.

قراردادهای پیمانکاری متعارف ( DBB )

قرارداد پیمانکاری متعارف یا همان DBB به قراردادهایی گفته می شود که کارفرما بخش های مختلف کار را به پیمانکاران متععد واگذار می نماید. در این روش کارفرما خود به عنوان یکی از اجزاء قرارداد به عنوان ناظر بر پروژه نظارت می کند و در کنار خود مهندس طراح و پیمانکار به خدمت می گیرد تا بخش های دیگر پروژه را انجام دهند.

قرارداد پیمانکاری مدیریت ساخت ( CM )

قرارداد پیمانکاری مدیریت ساخت یا CM به قراردادی گفته می شود به موجب آن پیمانکار صرفا وظیفه هماهنگی بین پیمانکار و طراح را بر عهده دارد. در پروزه های بزرگ به دلیل حجم بالای کار، کارفرما به تنهایی قادر به مدیریت پروژه نمی باشد و به همین خاطر از یک مدیر ساخت استفاده می نماید.

قرارداد پیمانکاری طرح و ساخت ( DB )

قرارداد پیمانکاری طرح و ساخت یا همان DB به قراردادهای پیمانکاری گفته می شود که به موجب آن تمام مسئولیت طراحی و تامین تجهیزات و اجرای پروژه بر عهده پیمانکار می باشد. قرارداد DB با قرارداد EPC دارای شباهت های بسیاری است اما دارای تفاوت هایی هم می باشند که در مقاله ای مجزا به ان خواهیم پرداخت.

وکالت پرونده های پیمانکاری خود را با خیالی آسوده به ما بسپارید

موسسه حقوقی و داوری امین عدالت کبریا با در اختیار داشتن کادری مجرب از وکلای پایه یک دادگستری که متخصص و با تجربه در زمینه قراردادهای پیمانکاری می باشند این نوید را به شما می دهد که می توانید با خیالی آسوده مشکلات حقوقی خود را به ما بسپارید.

برای مشاوره با وکیل متخصص در قراردادهای پیمانکاری و یا تنظیم لایحه و ارائه دادخواست و یا پیگیری پرونده و شرکت در جلسات دادگاه با ما تماس بگیرید.