رابطه سببیت در اعمال پزشکی

پس از بررسی دو رکن مسئولیت کیفری پزشک یعنی فعل مجرمانه و نتیجه مجرمانه، در مقاله حاضر قصد داریم به بررسی آخرین رکن از ارکان مسئولیت کیفری پزشک یعنی وجود رابطه سببیت بپردازیم.

وکیل امور پزشکی و تعریف رابطه سببیت

وکیل امور پزشکی یا همان وکیل جرایم پزشکی رابطه سببیت یا رابطه علیت را اینگونه تعریف می نماید، هر اتفاقی که در عالم خارج به وقوع می پیوندد نیاز به علتی دارد و به عبارت دیگر هر معلولی نشات گرفته از یک علت است.

رابطه سببیت در جرایم پزشکی

وکیل امور پزشکی در تشریح بند فوق بیان میدارد، در جرایم پزشکی برای اینکه فعل مجرمانه واقع شده قابل انتساب به پزشک مورد نظر باشد نیازمند سه رکن بودیم که در مورد از آنها در مقاله های پیشین تشریح شده است. رابطه سببیت به عنوان آخرین رکن از ارکان مسئولیت پزشک به این معنی است که میان فعل پزشک و نتیجه به وجود آمده می بایست رابطه علت و معلول برقرار باشد به این معنی که صدمه وارده به بیمار در اثر رفتار صورت گرفته از سوی پزشک باشد.

به عنوان مثال ممکن است پزشکی در تشخیص بیماری مریض خویش دچار اشتباه شود و مریض در اثر پیشرفت بیماری فوت کند اما پس از بررسی مشخص شود که علت فوت بیمار پیشرفت طبیعی بیماری بوده است و حتی اگر پزشک تشخیص صحیح نیز می داد تاثیری در سلامت بیمار نداشت چرا که بیماری مذکور در هر صورت موجب فوت بیمار میشد.

رابطه سببیت چگونه احراز می شود؟

وکیل امور پزشکی در پاسخ به پرسش فوق بیان می دارد، احراز رابطه سببیت با دادگاه است و مقام رسیدگی کننده به جهت اینکه این امر یک کار تخصصی می باشد پرونده را به کارشناسان متخصص در این زمینه ارجاع می نماید و کارشناسان اقدام به ارائه نظریه خویش در خصوص جنایت واقع شده می نمایند. در انتها مقام رسیدگی کننده با توجه به کلیه قرائن و امارات و با در نظر گرفتن نظریه کارشناس اقدام به صدور رای می نماید.

آیا گرفتن رضایتنامه از بیمار تاثیری در مسئولیت پزشک دارد؟

وکیل امور پزشکی با توجه به اینکه این سوال از رایج ترین سوالات مراجعه کنندگان عزیز می باشد تلاش دارد تا کامل ترین پاسخ را برای پرسش فوق ارائه نماید.

در قانون مجازات اسلامی سابق در این خصوص اختلاف نظر وجود داشت و عده ای اعتقاد داشتند که با توجه به ماده ۵۹، ۶۰، ۳۱۹، ۳۲۲  قانون مجازات اسلامی سابق گرفتن رضایت از بیمار باعث برائت پزشک می باشد و پزشک مسئولیتی در قبال رفتار خویش نخواهد شد حتی اگر مرتکب بی احتیاطی و بی مبالاتی شده باشد.

عده ای دیگر معتقد بودند هر چند که در مواد فوق قانونگذار به صورت کلی بیان کرده است که در صورت اخذ رضایت پزشک مسئولیتی ندارد اما با توجه به اصول کلی و با توجه به اینکه حرفه پزشکی از حرفه های مقدس محسوب می شود و پزشک تعهد اخلاقی و دینی به معالجه بیمار دارد و رضایتی که بیمار می دهد برای معالجه است نه تلف کردن، به همین جهت پزشک در صورت مرتکب شدن تقصیر ضامن است و باید جران خسارت نماید.

در نهایت قانونگذار در قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ به این اختلاف نظر ها پایان داد و در ماده ۴۹۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ بیان داشت پزشک در صورتی که مرتکب تقصیر شود ضامن است و باید جبران خسارت نماید هر چند که برائت اخذ کرده باشد.

در چه صورتی پزشک هیچگونه مسئولیتی ندارد؟

وکیل امور پزشکی در پاسخ به پرسش فوق بیان می دارد، پزشک در صورت جمع شرایط زیر مسئولیتی در قبال صدمه وارده به بیمار نخواهد داشت:

۱) عمل جراحی و طبی باید مشروع باشد، بنابر این اگر پزشک عملی را انجام دهد که مشروع نباشد مانند سقط جنین در هر صورت مسئول خواهد بود.

۲) رضایت بیمار یا اولیا یا سرپرستان بیمار باید اخذ شود و کسی که رضایت می دهد باید اهلیت اینکار را داشته باشد و نوع رضایت می تواند شفاهی، کتبی و یا ضمنی باشد.

باید توجه داشت که پزشک می بایست بیمار یا رضایت دهنده را از نوع عمل و اقداماتی که قصد انجام آن را دارد کاملا مطلع سازد و بعد اقدام به گرفتن رضایت نماید. به هیچ عنوان نباید بدون دادن اطلاعات و آگاهی بیمار یا رضایت دهنده اقدام به گرفتن رضایت نماید.

۳) رعایت موازین فنی، علمی و موازین دولتی، موازین فنی و علمی که همان دانش و تجربه های پزشک می باشد و موازین دولتی نیز رعایت بخشنامه ها، آیین نامه و مقررات مربوط به فعالیت پزشک می باشد.

با رعایت کلیه شرایط پیش گفته اگر بیمار دچار صدمه ای شود پزشک مسئولیتی نخواهد داشت.

آیا پزشک درخصوص نسخه هایی که تجویز می کند یا دستوراتی که به پرستار میدهد هم ضمان است؟

در مواردی که فعل توسط خود پزشک بالمباشره انجام می شود مشکلی در انتساب فعل به پزشک نیست اما زمانی که پزشک دستور انجام امری را به افراد دیگر می دهد بحث تسبیب مطرح می شود و در این موارد باید درجه تقصیر طرفین معلوم گردد و به همان میزان پزشک یا افراد دیگر مسئول خواهند بود.

وکیل امور پزشکی در تهران

فعالیت های پزشکی به جهت اینکه با جان انسان ها در ارتباط می باشد از اهمیت بالایی برخوردار است. به همان اندازه که طبابت به عنوان یک شغل مقدس مورد احترام است و می بایست مورد تقدیر قرار گیرد به همان نسبت هم بی احتیاطی و بی مبالاتی و تقصیر پزشک نیز به جهت مرتبط بودن با جان انسان ها می بایست مورد توجه قرار گیرد. موسسه حقوقی و داوری امین عدالت کبریا در تهران با توجه به گسترده بودن و تخصصی بودن دعاوی پزشکی و داروئی اقدام به تشکیل دپارتمانی تخصصی از وکلای پایه یک  دادگستری متخصص در پرونده ای پزشکی نموده است تا بهترین و با کیفیت ترین خدمات را به شما هموطنان عزیز ارائه نماید. برای مشاوره با وکیل امور پزشکی با ما تماس بگیرید.