صدور چک بلامحل و مجازات آن در قانون صدور چک بیان شده است. چک بلامحل صرفا مربوط به موجودی نداشتن چک نیست و شامل موارد دیگر از جمله عدم تطبیق امضاء نیز می گردد.
تعریف چک
چک سندی است که بر عهده یک بانک کشیده میشود برای پرداخت مبلغی که در بانک در حساب صادرکننده موجود است به نفع دارنده چک. چک میتواند در وجه شخص خاص یا حامل کشیده شود و طبق قانون جدید چک میتواند مدت دار هم باشد. همه بانک ها با رعایت یکسری نکات که در تمامی چک ها یکسان است اقدام به تهیه چک با طرح ها و نقش ها و رنگ های متفاوتی برای خود مینمایند.
تعریف قانونی چک
چک نوشته ای است که به موجب آن صادرکننده وجوهی را که نزد محال علیه دارد، کلا یا بعضا مسترد یا به دیگری واگذار مینماید. (ماده ۳۱۰ قانون تجارت)
- نکته: واگذاری وجه چک دلالت بر تعلق وجه چک به دارنده چک دارد و میتواند وجه آن را مطالبه یا وصول نماید.
- نکته: صدور چک از سوی مشتری از آثار عقد بیع به اعتبار مالکیت ثمن برای بایع است و ارتباطی به تبدیل تعهد ندارد.
ویژگی های برگه چک
هر برگه چک میبایست شامل ویژگی های خاصی باشد که به اختصار به نام آنها اشاره میشود:
۱- دستور بدون قید و شرط پرداخت مبلغی
۲- نام پرداخت کننده چک
۳- محل صدور چک
۴- تاریخ صدور چک
۵- نام گیرنده چک
۶- امضای صادر کننده چک
انواع چک
چک از حیث انواع به چهار دسته تقسیم میگردد که عبارت است از:
۱- چک عادی
۲- چک بسته
۳- چک تایید شده
۴- چک تضمین شده
صدور چک بلامحل و تعریف آن
صدور چک بلامحل و مجازات آن را زمانی می توانید به درستی درک کنید که ابتدا با مفهوم چک بلامحل آشنا شوید. چک بلامحل به چکی گفته میشود که دارنده چک هنگامی که آن را به بانک ارائه میکند یا با حساب خالی صادر کننده مواجه میگردد یا به علل دیگری نمیتواند وجه چک را دریافت نمایید مثل بسته بودن حساب.
آیا صدور چک بلامحل جرم است؟
صدور چک بلامحل و مجازات آن در قانون پیش بینی شده است. لذا صدور چک بلامحل جرم است و در قانون مجازات هایی برای آن در نظر گرفته شده است. بعد از مراجعه دارنده چک به بانک و عدم دریافت وجه چک بانک اقدام به دادن گواهی عدم پرداخت صادر و به دارنده چک تحویل میدهد که اصطلاحا به این حالت میگویند چک برگشت خورده است. پس از صدور این گواهی دارنده چک میتواند برای دریافت وجه چک بلامحل دست خود به دادگاه مراجعه کرده و طرح شکایت نماید.
چک بلامحل و رفع سوء اثر از آن
- در صورت صدور گواهی عدم پرداخت برای چک برای رفع سوء اثر تبعات چک بلامحل چه میتوان کرد؟
وکیل مطالبه وجه چک اینگونه پاسخ میدهد که:
۱- اگر قبل از شکایت دارنده چک، صادر کنند مبلغ چک را پرداخت کند و یا اینکه موجبات پرداخت را فراهم نماید (مانند گرفتن مهلت اضافی) دیگر نمیشود علیه صادرکننده چک شکایت کرد وفق ماده ۹ قانون صدور چک.
۲- اگر پس از شکایت دارنده و قبل از صدور حکم قطعی، شاکی گذشت کند و متهم وجه چک بلامحل را پرداخت نماید یا اینکه موجبات پرداخت آن را فراهم سازد مقام قضایی باید رسیدگی به شکایت را متوقف نماید وفق ماده۱۲ قانون صدور چک.
۳- اگر پس از صدور حکم قطعی، شاکی گذشت کند و متهم وجه چک را به ایشان بپردازد یا موجبات پرداخت را فراهم کند اجرای حکم متوقف و متهم باید یک سوم جزای نقدی مقدر در حکم را به خزانه دولت واریز نماید وفق ماده ۱۲ قانون صدور چک.
صدور چک بلامحل و شرایط تحقق آن
صدور چک بلامحل و مجازات آن زمانی محقق می شود که، شامل شرایط پیش بینی شده در قانون باشد. حال میتوان گفت تنها چک های عادی که اشخاص به عهده بانک از حساب جاری خود صادر مینماید مشمول عنوان جزایی قرار میگیرد و چک های تضمین شده یا تایید شده یا مسافرتی از حیطه ی صدور چک بلامحل خارج هستند زیرا چک های عادی تضمینی جزء اعتبار صادر کننده آن ندارد اما پرداخت وجه سایر چک ها معمولا توسط بانک تضمین میشود.
مهلت ۶ ماهه برای طرح شکایت چک بلامحل
صدور چک بلامحل و مجازات آن زمانی قابل اجرا است که تا ۶ ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت، طرح شکایت کیفری صورت گیرد. از آنجایی که چک جزء جرائم قابل گذشت است و نیز از جرائم خصوصی تلقی میشود پس بدون شکایت دارنده چک قابل تعقیب نیست و در صورتیکه دارنده چک بلامحل تا ۶ ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت اقدام به طرح شکایت نکند دیگر حق شکایت کیفری نخواهد داشت.
- نکته: کسی که چک پس از برگشت خوردن به او منتقل شده حق شکایت کیفری ندارد مگر آنکه انتقال قهری باشد مثل ورثه دارنده چک.
مجازات کشیدن چک بلامحل
در صورت کشیدن چک بلامحل مجازات های زیر اعمال میگردد:
۱-اگر مبلغ کمتر از ۱۰ میلیون ریال باشد تا ۶ ماه حبس دارد.
۲- اگر مبلغ چک از ۱۰ میلیون تا ۵۰ میلیون ریال باشد از ۶ ماه تا ۱ سال حبس دارد.
۳- اگر مبلغ چک بیش از ۵۰ میلیون ریال باشد از ۱ تا ۲ سال حبس به علاوه ممنوعیت داشتن دسته چک به مدت ۲ سال.
نکته: صدور چک از حساب مسدود با علم به مسدود بودن یک جرم عمدی تلقی میشود و در حکم صدور چک بلامحل است و به حداکثر مجازات یعنی ۲ سال حبس محکوم میشود و این جرم، جرمی غیر قابل تعلیق است.
قانون جدید صدور چک
وکیل مطالبه وجه چک برگشتی بیان میدارد در قانون جید چک سیستم برخط بین بانک ها و موسسات راه اندازی شده است . با توجه به این سیستم و یکپارچگی آن از این پس زمانی که اقدام به کشیدن چک مینمایید و آن جزء چک بلامحل است این امر در این سامانه درج میگردد و تمامی حساب های شما در دیگر بانک ها و حتی موسسات بسته میشود و اگر در حساب های دیگر فرد وجه وجود داشته باشد مبلغ چک از آنجا تامین میگردد. در صورت تمایل میتوانید مقاله ” تفاوت قانون جدید و قدیم چک ” را مطالعه فرمایید.
وکیل مطالبه وجه چک در تهران
وکیل مطالبه وجه چک بلامحل توصیه میکند که قبل از اقدام برای داشتن دسته چک و در مرحله بعد برای کشیدن چک و استفاده از آن دانستن یکسری مسایل و شرایط الزامیست و میتواند کمک شایان توجهی به شما بکند چرا که کشیدن چک های بلامحل جرم محسوب شده و شامل مجازات است.
در صورت بروز هرگونه مشکل درباره چک یا چک های بلامحل با موسسه حقوقی و داوری امین عدالت کبریا در تهران تماس گرفته و از مشاوره وکلای مجرب ما بهرمند شوید.
سلام، من از یکی چک داشتم برگشت خورده، حالا که شکایت کردم اون شکایت کرده که جعل کردم آیا شکایتش به جایی میرسد؟
با سلام
در صورتی که جعلی از سوی شما صورت نگرفته باشد، شکایت به نتیجه ای نمی رسد. برای مشاوره بیشتر با وکیل متخصص چک با ما تماس بگیرید.
بنده از شخصی ۷ فقره چک دارم که ثبت چک انجام نشده. تمام چک ها که قرار بوده در طی ۳ ماه پرداخت بشود که این امر صورت نگرفته. از نظر قانونی چگونه و با چه عنوانی باید شکایت کنم؟ ۲۲ فقره چک برگشتی هم به جز چک های بنده در سیستم بانکی داشته است.
با سلام
شما می توانید دادخواست مطالبه وجه چک ها را علیه صادر کننده مطرح نمایید. در شرایط حاضر چک شما سند عادی محسوب می شود و از شمول اسناد تجاری خارج است. برای مشاوره بیشتر با وکیل دعاوی تجاری با ما تماس بگیرید.
سلام من چکم برگه خورد ولی بلافاصله اقدام و وجهش رو پاس کردم الان چطور باید رفع سو اثر کنم؟
با سلام شما میبایست نامه ای را دال بر این موضوع از بانک به دادگاه ارجاع دهید تا رفع سوء اثر از چک شما محقق شود.
سلام وقت بخیر آیا چک های تضمینی هم میتونن بلامحل به حساب بیایند؟ ممنون میشم توضیح بدید.
با سلام خیر هرگز این امر رخ نمیدهد چرا که تضمین کننده در چک های تضمینی خود بانک محال علیه است.
سلام وقتتون بخیر. تو قانون جدید میشه بفرماید چطور مبلغ چک رو از حساب های دیگه پاس میکنن؟
باسلام
پس از درخواست صدور اجراییه و تشکیل پرونده اجرا از طریق دادگاه، استعلامات لازمه از قبیل استعلام از راهور، ثبت اسناد و املاک و بانک مرکزی به عمل می آید. در این مرحله کلیه وجوه مندرج در تمامیه حسابهای بدهکار توقیف و به نفع شما کارسازی میشود.