جرم اسیدپاشی چیست؟ اسیدپاشی در قانون ایران چه مجازاتی دارد؟ وکیل کیفری در پرونده اتهام اسید پاشیدن چه نقشی ایفا مینماید؟ مرتکب جرم اسیدپاشی به چه مجازتهایی ممکن است محکوم شود؟
قانون تشدید مجازات اسیدپاشی و حمایت از بزه دیدگان ناشی از آن
نظر به نیاز جامعه و در راستای ارعاب بیشتر و ایجاد آثار بازدارندگی از ارتکاب به جرم اسیدپاشی، قانون تشدید مجازات آن در تاریخ ۱/۸/۱۳۹۸ تصویب گردیده است. در این مقاله به بررسی موردی مواد قانون مذکور پرداخته میشود.
بررسی ماده ۱ به بیان وکیل دعاوی کیفری
وکیل پرونده کیفری با اتهام جرم اسیدپاشی میگوید: مطابق ماده مذکور فاعل این جرم دارای ویژگی خاصی نبوده و هرکسی میتواند مرتکب این جرم شود. همچنین ماده فیزیکی که ابزار ارتکاب این جرم محسوب میشود، شامل هر نوع ماده و ترکیب شیمیایی میشود که موجب بروز آسیب بر بزه دیده یا همان مجنی علیه گردد.
آنچه که در این جرم مورد تعرض و هدف رفتار مجرمانه قرار میگیرد، تمامیت جسمانی یک انسان است. لذا اشخاص حقوقی نمیتوانند قربانی چنین جرمی واقع شوند. وکیل متخصص جرم کیفری با موضوع اسیدپاشی ادامه میدهد: اعمال مجازات قصاص درخصوص بزهکار باید از ناحیه مجنی علیه یعنی قربانی جرم و در صورت فوت او، از ناحیه اولیای دم مورد مطالبه قرار بگیرد. یعنی باید ایشان خواستار اعمال قصاص بر شخص اسیدپاش باشند. لذا دادگاه نمیتواند بدون خواست و تقاضای شاکی، مجرم را به تحمل قصاص مجبور نماید.
- نکته: در جرم اسیدپاشی، با اعلام رضایت شاکی، اعمال مجازات قصاص منتفی و حتی ممکن است شاکی درخواست دیه نیز ننماید. ولیکن بازهم پرونده کیفری مربوطه به این دلیل که دارای جنبه عمومی است، مفتوح میماند و قاضی حکم مقتضی را صادر مینماید.
تبصره ۱ـ ریختن اسید یا سایر ترکیبات شیمیایی بر روی فرد، فروبردن اعضای بدن در درون اسید و اعمالی نظیر آن در حکم اسیدپاشی است.
تبصره ۲ـ در مواردی که اسیدپاشی مشمول مقررات ماده (۲۸۶) قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲/۲/۱ باشد؛ اقدام مرتکب، افساد فی الارض محسوب و به مجازات آن محکوم می شود.
وکیل کیفری میگوید: مقصود از عبارت “در حکم” این است که یک امری به مثابه، مثل و مانند چیز دیگری باشد. یعنی اعمال و رفتارهای مختلف در جرم اسیدپاشی، موجب تفاوت در نوع و میزان مجازات نبوده و مجازات یکسانی در مورد آنها اعمال میگردد. مطابق تبصره ۲ مرقوم، چنانچه فعل مادی یا همان عنصر مادی جرم اسیدپاشی، از مصادیق جرم افساد فی الارض و یا محارب شناخته شود، حسب مورد به مجازات آن جرم محکوم شده و دیگر مورد از مصادیق قانون تشدید مجازات جرم اسیدپاشی خارج است.
جنبه عمومی جرم اسیدپاشی در قانون ایران
وکیل اسیدپاشی میگوید: جنبه عمومی جرم به معنای این است که شخصی با انجام فعل مجرمانه موجب برهم زدن نظم عمومی شده است. لذا در صورت اعلام رضای یا گذشت شاکی نیز، مرتکب جرم پاشیدن اسید، به مجازاتهای مندرج در قانون محکوم خواهد شد. متن ماده مربوطه را باهم میخوانیم و توضیح هر مورد را بیان مینماییم.
ماده ۲ ـ هرگاه شخصی مرتکب جرم موضوع این قانون شود و مجازات آن قصاص نباشد یا به هر علتی مانند مصالحه اولیای دم، قصاص اجراء نشود، مرتکب علاوه بر پرداخت دیه یا ارش یا وجه المصالحه حسب مورد مطابق مقررات مربوطه، به ترتیب زیر مجازات می شود:
الف ـ در جنایت بر نفس و جنایت منجر به تغییر شکل دائمی صورت بزه دیده به حبس تعزیری درجه یک ( یعنی حبس ۲۵ سال به بالا. مانند از بین رفتن تمام یا بخشی از صورت قربانی )
ب ـ در جنایتی که میزان دیه آن بیش از نصف دیه کامل باشد، به حبس تعزیری درجه دو( یعنی حبس بیش از ۱۵ تا ۲۵ سال. باید دیه آسیب وارده بیش از نیمی از دیه کامل انسان باشد )
پ ـ در جنایتی که میزان دیه آن از یک سوم تا نصف دیه کامل باشد، به حبس تعزیری درجه سه ( یعنی حبس بین ۱۰ تا ۱۵ سال. در بندهای ب تا ت این ماده، ملاک تعیین حبس، میزان آسیب وارده بر مبنای دیه تخصیص یافته میباشد )
ت ـ در جنایتی که میزان دیه آن تا یک سوم دیه کامل باشد، به حبس تعزیری درجه چهار (یعنی حبس بیش از ۵ تا ۱۰ سال )
نحوه اعمال مقررات تخفیف و تعلیق در این جرم
آیا مجازات جرم اسیدپاشی قابل تخفیف است؟ آیا میتوان مجازات جرم اسیدپاشیدن را به حالت تعلیق درآورد؟ ایا میتوان از دادگاه تقاضای تعلیق در مجازات شروع به جرم اسیدپاشی نمود؟ وکیل جرم اسیدپاشی میگوید: برابر ماده ۳ قانون فوق الاشاره تحت شرایطی صرفا میتوان یک درجه مجازات جرم اسیدپاشی را تخفیف داد. لذا امکان تعلیق اجرای مجازات یا تعویق صدور حکم در این جرم مفقود است و به هیچ وجه ممکن نمیباشد.
ماده ۳ ـ در مورد جرائم موضوع این قانون و شروع به آن، مقررات مربوط به آزادی مشروط، تعلیق و تخفیف مجازات قابل اعمال نیست مگر آنکه بزه دیده یا اولیای دم نسبت به مجازات تعزیری مرتکب نیز اعلام گذشت کرده باشند که در این صورت دادگاه می تواند مجازات مرتکب را یک درجه تخفیف دهد.
- نکته: مجازات معاونت در جرم اسیدپاشی مطابق ماده ۴ این قانون در بیان یک مقاله جداگانه مورد بحث و شرح قرار گرفته است.
مطالبه هزینه های درمان از مجرم این جرم چگونه است؟
آیا میتوان از فاعل جرم اسیدپاشی مطالبه خسارت نمود؟ پرداخت هزینه های گزاف و سنگین درمان و بیمارستان قربانی جرم به عهده کیست؟ وکیل متخصص جرم اسیدپاشی میگوید: مطابق ماده۵ قانون مرقوم، در کلیه موارد مذکور در این قانون، مرتکب علاوه بر جبران خسارت های مقرر در ماده (۱۴) قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲/۱۲/۴، ملزم به پرداخت هزینه های درمان بزه دیده یعنی همان قربانی جرم می باشد. درصورتی که مرتکب با تشخیص قاضی، متمکن از پرداخت هزینه های درمان نباشد، یعنی پولی نداشته باشد یا توان پرداخت نداشته باشد، هزینه های مربوط به درمان قربانی، از محل صندوق تأمین خسارتهای بدنی پرداخت خواهد شد.
چند نکته مهم درخصوص پرونده جرم اسیدپاشی
۱) رسیدگی به جرایم موضوع قانون تشدید مجازات اسیدپاشی بصورت خارج از نوبت و فوری رسیدگی صورت میپذیرد. لذا در اینگونه دعاوی و پرونده ها شاهد تسریع در روند رسیدگی و عدم فوت وقت هستیم.
۲) مطابق دستور قاضی، بزه دیده تحت درمانهای روانشناختی، مددکاری و توانبخشی قرار میگیرد.
۳) از تاریخ لازم الاجرا شدن قانون تشدید، قانون پیشین که مصوب تاریخ ۱۶/۱۲/۱۳۳۷ بود نسخ و از درجه اعتبار و اجرا ساقط میگردد.
نقش وکیل در پرونده کیفری جرم اسیدپاشی چیست؟
پرواضح است که به دلیل سنگین بودن موضوع این جرم و جنایت واقع شده بر قربانی جرم، شخص ایشان یا حتی اعضای خانواده وی نمیتوانند به نیکی پیگیر شکایت مطروحه و انجام امور مربوط به پرونده باشند. لذا بهترین تصمیم، اتخاذ وکیل پایه یک دادگستری در طی نمودن این مسیر است. وکیل متخصص کیفری کلیه امور مربوط به پرونده از قبیل اخذ استعلامات لازمه و ارجاع امر به پزشکی قانونی و پیگیری پاسخ واصله و ارائه ادله و دلایل مثبته جرم و دفاع موثر از حق و حقوق موکل را در محکمه برعهده دارد. جهت مشاوره با وکیل اسید پاشی در تهران با موسسه حقوقی و داوری امین عدالت کبریا تماس بگیرید.
