کلاهبرداری چیست؟ تعریف جرم کلاهبرداری کدام است؟ برای تحقق این جرم وجود چه شروطی لازم است؟ با وکیل متخصص کیفری در دعاوی مربوط به کلاهبرداری همراه باشید.
تعرف جرم کلاهبرداری
کلاهبرداری عبارت است از بردن مال دیگری با توسل به وسایل متقلبانه که سبب فریفته شدن و فریب خوردن قربانی جرم شده است. پس هرگاه کسی خود را دارای اختیارات واهی نشان دهد، یا صاحب منصب و مقامی معرفی کند که موجب فریفته شدن بزه دیده بشود و به موجب این مانور متقلبانه و فریب خوردن، قربانی مال خود را در اختیار کلاهبردار قرار دهد، جرم کلاهبرداری محقق شده و مجازات مندرج در قانون بر وی بار میگردد.
ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا اختلاس و کلاهبرداری
هر کس از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکتها یا تجارتخانه های یا کارخانه ها یا موسسات موهوم یا به داشتن اموال واختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیر واقع امیدوار نماید یا از حوادث و پیش آمدهای غیر واقع بترساند و یا اسم و یا عنوان مجعول اختیار کند و به یکی از وسایل مذکور و یا وسایل تقلبی دیگر وجوه و یا اموال یا اسناد یا حوالجات یا قبوض یا مفاصا حساب و امثال آنها تحصیل کرده و از این راه مال دیگری را ببرد کلاهبردار محسوب و علاوه بر رد اصل مال به صاحبش، به حبس از یک تا ۷ سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم می شود.
در صورتیکه شخص مرتکب بر خلاف واقع عنوان یا سمت ماموریت از طرف سازمانها و موسسات دولتی یا وابسته به دولت یا شرکتهای دولتی یا شوراها یا شهرداریها یا نهادهای انقلابی و بطور کلی قوای سه گانه و همچنین نیروهای مسلح و نهادهاو موسسات مامور بخدمت عمومی اتخاذ کرده یا اینکه جرم با استفاده از تبلیغ عامه از طریق وسائل ارتباط جمعی از قبیل رادیو ، تلویزیون، روزنامه و مجله یا نطق در مجامع و یا انتشار آگهی چاپی یا خطی صورت گرفته باشد یا مرتکب از کارکنان دولت یا موسسات و سازمانهای دولتی یا وابسته به دولت یا شهرداریها یا نهادهای انقلابی بخدمت عمومی باشد علاوه بر رد اصل مال به صاحبش به حبس از ۲ تا ده سال و انفصال ابد از خدمت دولتی و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم می شود.
تبصره ۱- در کلیه موارد مذکور در این ماده در صورت وجود جهات و کیفیات مخففه دادگاه میتواند با اعمال ضوابط مربوط به تخفیف ، مجازات مرتکب را فقط تا حداقل مجازات مقرر در این ماده (حبس) و انفصال ابد از خدمات دولتی تقلیل دهد ولی نمیتواند به تعلیق اجرای کیفر حکم دهد.
تبصره ۲- مجازات شروع به کلاهبرداری حسب مورد حداقل مجازات مقرر در همان مورد خواهد بود و درصورتی که نفس عمل انجام شده نیز جرم باشد، شروع کننده به مجازات آن جرم نیز محکوم میشود.
مستخدمان دولتی علاوه بر مجازات مذکور چنانچه در مرتبه مدیر کل یا بالاتر یا هم‌طراز آنها باشند به انفصال دائم از خدمات دولتی و در صورتی که در مراتب پائین تر باشند به شش ماه تا سه سال انفصال موقت از خدمات دولتی محکوم می شوند.
ارکان تشکیل دهنده جرم
ارکان تشکیل دهنده جرم کلاهبرداری بصورت مفصل عبارت است از: فاعل یا مرتکب جرم که میتواند شخص حقیقی و یا حقوقی باشد. قربانی یا بزه دیده که مال از وی اخذ شده است. انجام مانور متقلبانه و انجام اموری در عالم واقع، فراتر از دروغگویی صرف، که موجب اغفال و فریب خوردن قربانی میشود. لزوم اخذ مال از قربانی و بردن مال او توسط شخص کلاهبردار. قصد مجرمانه کلاهبردار و سونیت وی در عمل و نتیجه. وجود رابطه سببیت و علیت میان فعل و افعال فاعل و حصول نتیجه که همان تسلط بر مال قربانی جرم میباشد. با تحقق جمیع شرایط فوق، جرم کلاهبرداری بصورت کامل محقق میگردد.
