تعریف امضای الکترونیکی چیست؟ طرفین این امضا چه اشخاصی هستند؟ در چه معاملاتی از امضای الکترونیکی استفاده میشود؟ وکیل جرایم رایانه ای مفصلا پاسخ میدهد.
وکیل جرایم رایانه ای بیان می دارد: امضای الکترونیکی که با توسعه ی علم و تکنولوژی و روند اینترنت وتاثیری که بر زندگی و فعالیت های روزمره داشته و دلیلی برای سهولت و تغییر مسیر بسیاری ازکارها بخصوص در زمینه ی تجارت شده بدین منظور که معاملات تجاری اکثرا بصورت اینترنتی انجام میشود(خرید های اینترنتی). هدف این مقاله از زبان وکیل متخصص جرایم رایانه ای، تعریف امضای الکترونیکی، موارد استفاده، ماهیت، معاملات، شباهتها، اشکال و روشهای آن بطور مختصر اما مفید و جامع میباشد.
تعریف امضای الکترونیکی
امضای الکترونیکی یک اصطلاح عام است. در معنای خاص تمامی اشکال مختلف این امضا را در بر می گیرد. یعنی داده ای است در قالب الکترونیکی که به پیام ضمیمه می شود یا منطقا به آن مرتبط می شود که برای تعیین هویت امضاء کننده در ارتباط با داده پیام (واحد حاوی اطلاعات) و برای دلالت بر تایید اطلاعات مندرج در این داده پیام توسط امضاء کننده قابل استفاده است .
تعریف امضاء و قوانین مربوط به امضای الکترونیکی
وکیل متخصص جرایم رایانه ای می گوید: امضاء در واقع نشانگر هویت و شخصیت کسی است که به مفاد و بندهای مندرج در سند آگاهی دارد. لذا رضایت دارد و قبول دارد که سند منتسب به او است. قوانین متعدد در سطح بین الملل عبارتنداز: بند الف ماده ۲ قانون نمونه آنسیترال. قانون نمونه تجارت الکترونیکی مصوب سال های ۱۹۹۷/۲۰۰۱.کنوانسیون استفاده از ارتباطات الکترونیکی در قراردادهای بین المللی. کمیسیون سازمان ملل متحد. قانون تجارت الکترونیکی ایران(مواد ۷-۱۰-۱۱-۳۱). قانون امضاهای الکترونیکی در تجارت ملی و جهانی حقوق آمریکا.قانون مقررات امضای الکترونیکی در حقوق انگلستان. دستورالعمل امضاهای الکترونیکی در اتحادیه اروپا.
ماهیت امضای الکترونیکی چیست؟
ماهیت این امضاها در واقع یک سری اطلاعات محرمانه است که با توجه به قوانین الکترونیکی و از طریق تغییر پیام به داده ها ی الکترونیکی می باشد که در ادامه بیشتر توضیح داده خواهد شد.
طرفین امضای الکترونیکی چه کسانی هستند؟
وکیل متخصص در جرایم رایانه ای می گوید: طرفین امضای الکترونیکی هم شامل اشخاص حقیقی (افراد) هم اشخاص حقوقی (شرکت ها) می شود. گاه ممکن است یک طرف شخص حقیقی (بازرگانان و تجار) و یک طرف شرکت ها باشند. افراد از طریق بازارها و شبکه ها کالا و خدمات خود را پیدا کرده، سپس از طریق شبکه اینترنتی عمومی یا خصوصی مبادرت به معامله می کنند. در مورد امضاهای الکترونیکی باید گفت که ارزش و اثبات این اسناد مطابق قوانین و تشریفات خاص انجام می گیرد و در صورت عدم رعایت می توان شکایت کرد.
نکته: باید دقت داشت که قراردادهای الکترونیکی با در نظر گرفتن قواعد عمومی (اهلیت طرفین، مشروع بودن مورد معامله، جهت معامله، موضوع معامله) و مقررات در سطح بین المللی و حقوق داخلی کشورها می باشد.
در چه معاملاتی از امضای الکترونیکی استفاده می شود؟
وکیل متخصص جرایم رایانه ای اذعان می دارد که از نام آن می توان فهمید که امضای الکترونیکی در معاملات الکترونیکی و تجارت الکترونیکی و اینترتی مورد استفاده قرار می گیرد. امروزه بدلیل پیشرفت علم و تکنولوژی معاملات نیز بصورت الکترونیکی شده است. بدین صورت که طرفین کالای مورد معامله خود را در شرکتها ی مورد نظر جستجو و اطلاعات لازم را از طریق راهنماهایی که در صفحه های مجازی این شرکتها قرار دارد، مطالعه و سپس تصمیم به انعقاد قرارداد می گیرند. اگر در معامله طرفین طرح شکایت کنند مراحل اثبات آن در مرجع صالح رسیدگی خواهد شد.
تعریف تجارت الکترونیکی
تجارت الکترونیکی یعنی معامله و تجارت (خرید و فروش) کالا و خدمات از طریق تلفن، فاکس و سامانه های الکترونیکی مانند اینترنت و شبکه های رایانه ای که مشمول :انتقال الکترونیکی وجوه، بازاریابی، بانکداری الکترونیکی، حراج و هر معامله ای که قانون تجارت الکترونیکی آن را ممنوع نکرده باشد. وکیل متخصص کیفری ادامه میدهد: تعریف تجارت الکترونیکی در ماده یک قانون نمونه آنسیترال عبارت از”هر نوع اطلاعاتی که به شکل داده پیام در فعالیت های تجاری مورد استفاده قرارمیگیرد و اجرا خواهد شد.این گونه امضاها در معاملات بین المللی میباشد. البته باید دانست که مشکلات عمده حقوقی درحوزه ی امضای الکترونیکی بصورت فرامرزی به رسمیت شناخته شده و دلیل آن درگیر شدن شخص ثالث (ارایه کنندگان خدمات گواهی) در روند تولید و استفاده از امضاء است.
سه روش عمده تصدیق هویت در امضای الکترونیکی
وکیل متخصص جرایم رایانه ای می گوید هدف عمده امضای الکترونیکی تعیین هویت دارنده امضا می باشد. این امر در سه روش قابل بررسی است:
۱- چه می دانی: در این روش با استفاده از رمز عبور یا کد شخصی اطلاعات مورد نیاز افراد در حافظه ی سیستم سپرده می شود تا فراموش نشود. اما باید دقت داشت که با ورود غیر مجازبه سیستمها از آنها سوء استفاده نشود.
۲- چه داری: انواع کارت های حاوی هویت شخص در این روش استفاده می شود. مشکل در جایی است که این کارتها به سرقت می رود یا گم می شود. در اینصورت امکان احراز هویت فرد وجود ندارد.
۳-چه کسی هستی:در این روش از راه هایی مانند اثر انگشت، تصویر چهره یا عنبیه استفاده میشود. مشکل آن می تواند فراموش شدن رمز یا گم شدن کارت سازمانی باشد. اما این روش نسبت به دو روش قبل برتری دارد. چون امکان جعل خصایص صفر درصد است. در صورت جعل امضای الکترونیکی مراحل رسیدگی با تشریفات خاص خود انجام میشود.
اسکن اثر انگشت:
در این روش با استفاده از ویژگی های فیزیکی و بیومتریک می توانند شخص را شناسایی کنند. با توجه به اینکه اثر انگشت هرکس مختص خودش می باشد و عنصر قابل اعتمادی برای تعیین هویت است. حتی دوقلو ها هم دارای اثر انگشت متفاوت می باشند.
رمز نگاری:
وکیل متخصص جرایم رایانه ای در این زمینه اظهار می دارد که رمز در لغت نشانه، علامت مخصوص، راز نهفته است. اما در زبان کامپیوتر یعنی تبدیل یک پیام معمولی به پیام نوشته با نشانه های رمزی می باشد که به این نوع نوشته ها رمز نگاری یا رمز گشایی گفته می شود. در واقع عملیاتی که اطلاعات اولیه متن که مشخص است را به یک متن غیر قابل فهم تبدیل می کند. این عمل نیاز به کلید رمز دارد تابتوان به اطلاعات اصلی دسترسی پیدا کرد. در علوم کامپیوتری و امنیت اطلاعات رمزنویسی یک مبحث مهم بشمار می رود.
انواع امضاهای الکترونیکی
همانگونه که در دنیای واقعی امضاها انواع متنوعی دارد در دنیای اینترنتی هم نیز به همین شکل می باشد که بدین شرح است:
۱- امضای دیجیتالی (یک کد دیجیتالی که به پیامی که بصورت الکترونیکی ارسال می شود ضمیمه می شود)
۱-۱- رمز نگاری متقارن (برای رمز نگاری حجم بالا اطلاعات هنگام ذخیره بروی رسانه نا امن)
۲-۱- شماره شناسایی شخصی یا سری (مانند کد ملی)
۳-۱- نسخه های دیجیتالی امضاهای دست نویس (اسکن امضای دست نویس)
۲- امضا با قلم الکترونیکی (امضا کردن بروی یک صفحه الکترونیکی با استفاده از یک قلم الکترونیکی)
۳- امضای سنتی
۴- خصوصیت زیست سنجی (شناسایی اشخاص از طریق ویژگی های فیزیکی مانند شکل کف دست)
۵ – کلیک بر آیکن موافقم
تفاوت امضای الکترونیکی با امضای دیجیتالی
بیشتر افراد بر این باور هستند که این دو امضا یعنی امضای الکترونیکی و امضای دیجیتالی، فرقی با یکدیگر ندارند. چرا که درهر دو از ابزارهای جدید الکترونیکی استفاده می شود. اما باید گفت که درست که اینترنت بارزترین وسیله برای تجارت الکترونیکی است. اما امضای الکترونیکی امضای دیجیتالی نیست. چون امضای دیجیتالی یک کد دیجیتالی است که پیامی بصورت الکترونیکی ارسال می شود ضمیمه میگردد. ارسال کننده آنرا دقیقا مشخص می کند. هدفش این است که تضمین می کند شخص ارسال کننده پیام واقعا همان شخصی که پیام (امضا) از سوی او ارسال شده است.
در حالی که امضای الکترونیکی داده ای است در قالب الکترونیکی که به پیام ضمیمه می شود یا منطقا به آن مرتبط می شود. برای تعیین هویت امضاء کننده درارتباط با داده پیام و برای دلالت بر تایید اطلاعات مندرج در این داده پیام توسط امضاء کننده قابل استفاده است.
قابل اعتماد بودن و عدم اعتماد نسبت به امضای الکترونیکی
در مورد اعتماد و عدم اعتماد این امضا ها باید گفت که امضا های الکترونیکی بدون اعتبار دهی، امکان استناد به ارتباط الکترونیکی میسر نمی شود. از این جهت با توجه به بند (د) ماده ۲ قانون نمونه آنسیترال برای شخص امضاء کننده شرایطی را در نظر گرفته و همچنین در قانون تجارت الکترونیکی ایران و آیین نامه اجرایی ماده ۲۳ قانون تجارت الکترونیکی در مورد اعتماد طرفین و امضاها اشاره شده که این اعتماد از طریق گواهی الکترونیکی اعتبار انجام می پذیرد. این اعتماد برای ترویج اطمینان این امضاها بسیار ارزشمند است.
تعریف گواهی الکترونیکی و قوانین مرتبط
گواهی الکترونیکی حاکی از اجازه دارنده برای انجام کار یا فعالیت خاص یا تایید انجام کار یا واقعیتی مشخص است. در واقع یک سند الکترونیکی امضاء شده که توسط مرکز صدور گواهی الکترونیکی برای یک شخص یا سازمان صادر و امضاء می شود. با استفاده از اطلاعات درون آن می توان برای شناسایی دارنده گواهی و برقراری ارتباط امن با او اقدام نمود.این گواهی کلید عمومی دارنده را نوشته است.
وکیل برای پرونده امضای الکترونیک
موسسه حقوقی امین عدالت کبریا با کادری مجرب از وکلای پایه یک دادگستری در کلیه دعاوی حقوقی و کیفری در سطح داخلی و خارجی هدفشان بر آن است که مشکلات شما عزیزان را رسیدگی و آنها را حل و فصل نمایند. شما عزیزان با اعتمادتان نتایج رضایت بخشی را می توانید در مورد پروندهای خود کسب نمایید. جهت مشاوره با وکیل جرایم رایانه ای در تهران با ما تماس بگیرید.
