مراحل شکایت از فیزیوتراپ در ایران

فیزیوتراپی یکی از مهم‌ترین روش‌های درمانی و توانبخشی برای بیماران مبتلا به مشکلات عضلانی، اسکلتی یا آسیب‌های ورزشی است. نقش فیزیوتراپ در بازگرداندن عملکرد طبیعی بدن حیاتی است؛ اما در برخی موارد، به‌دلیل خطای درمانی، تشخیص اشتباه یا استفاده نادرست از تجهیزات فیزیوتراپی، ممکن است بیمار دچار آسیب جدیدی گردد. چنین شرایطی تحت عنوان قصور فیزیوتراپ یا تخلف حرفه‌ای در فیزیوتراپی شناخته می‌شود.

در صورت بروز این اتفاق، بیمار حق دارد از مسیر قانونی برای شکایت از فیزیوتراپ اقدام کند. این روند معمولاً شامل بررسی کمیسیون پزشکی و طرح دعوا در مراجع قانونی است که نیاز به آگاهی دقیق از مقررات و مستندات دارد.

مؤسسه حقوقی امین عدالت کبریا با بهره‌گیری از وکلای متخصص در دعاوی پزشکی و پرونده‌های قصور فیزیوتراپی، آماده ارائه‌ی خدمات مشاوره تخصصی، تنظیم شکایت، و پیگیری پرونده تا رسیدن به نتیجه نهایی است.

هدف ما دفاع از حقوق بیماران و اطمینان از اجرای صحیح عدالت در حوزه سلامت است.

خطای فیزیوتراپی چیست؟

خطای فیزیوتراپی زمانی رخ می‌دهد که فیزیوتراپ برخلاف اصول علمی، استانداردهای حرفه‌ای یا دستورالعمل‌های درمانی عمل کند و این رفتار منجر به آسیب جسمی یا تشدید وضعیت بیمار شود. در علم حقوق، این نوع عملکرد در دسته‌ی قصور درمانی یا تخلف حرفه‌ای در فیزیوتراپی قرار می‌گیرد.

تفاوت خطای درمانی با سهل‌انگاری و کوتاهی عمدی

خطای درمانی معمولاً ناشی از اشتباه، ناآگاهی یا بی‌توجهی غیرعمدی است. اما زمانی که فیزیوتراپ به مسئولیت‌های حرفه‌ای خود بی‌اعتنا باشد، بدون مهارت کافی اقدام درمانی انجام دهد یا آگاهانه اصول ایمنی بیمار را نادیده بگیرد، رفتار او سهل‌انگارانه و حتی در برخی موارد، قابل پیگرد کیفری محسوب می‌شود.

در چنین مواردی، بیمار می‌تواند با تنظیم شکایت رسمی و ارائه مستندات لازم، پیگیر جبران خسارت و احقاق حقوق خود شود.

دلایل رایج شکایت از فیزیوتراپ

۱. آسیب جسمی ناشی از درمان اشتباه

یکی از شایع‌ترین علل شکایت از فیزیوتراپ، بروز آسیب‌های جسمی در نتیجه اجرای نادرست تکنیک‌های درمانی است. اگر فیزیوتراپ بدون بررسی دقیق شرایط بدنی بیمار، از حرکات کششی یا فشارهای بیش از حد استفاده کند، ممکن است بیمار دچار پارگی عضلات، التهاب مفاصل یا آسیب به ستون فقرات شود. در این حالت، طبق قوانین نظام پزشکی، مسئولیت جبران خسارت متوجه فیزیوتراپ است.

۲. عدم تشخیص صحیح مشکل بیمار

فیزیوتراپ موظف است پیش از آغاز درمان، ارزیابی جامع از وضعیت جسمی و سوابق پزشکی بیمار انجام دهد. نادیده‌گرفتن علائم یا اشتباه در تشخیص نوع آسیب (مثلاً تشخیص اشتباه بین گرفتگی عضله و پارگی تاندون) می‌تواند منجر به درمان اشتباه و وخامت وضعیت سلامتی بیمار شود. این مورد از مصادیق قصور درمانی در فیزیوتراپی محسوب می‌شود.

۳. عدم رعایت اصول بهداشتی و ایمنی محیط درمان

استفاده از وسایل آلوده یا عدم ضدعفونی دستگاه‌ها و تخت‌های فیزیوتراپی خطر انتقال عفونت‌های پوستی و ویروسی را افزایش می‌دهد. رعایت اصول بهداشت فردی و محیطی یکی از وظایف اساسی فیزیوتراپ است. در صورت بروز بیماری یا عفونت ناشی از سهل‌انگاری، بیمار حق دارد شکایت خود را به کمیسیون‌های تخصصی پزشکی ارائه دهد.

۴. رفتار غیرحرفه‌ای یا بی‌توجهی به حریم بیمار

رفتار حرفه‌ای شامل حفظ احترام، رعایت حدود ارتباطی، توضیح‌دادن کامل روند درمان و جلب رضایت آگاهانه بیمار است. در صورتی‌که فیزیوتراپ در انجام این موارد کوتاهی کند یا برخورد غیر‌اخلاقی داشته باشد، این رفتار علاوه بر تخلف انضباطی، می‌تواند در موارد خاص ماهیت کیفری نیز پیدا کند.

به‌طور کلی هرگونه رفتاری که سبب ایجاد ضرر جسمی، روحی یا مالی برای بیمار شود، می‌تواند مبنای شکایت از فیزیوتراپ قرار گیرد. بررسی این نوع پرونده‌ها معمولاً در کمیسیون‌های تخصصی سازمان نظام پزشکی انجام و پس از احراز قصور، رأی به جبران خسارت یا محرومیت شغلی صادر می‌شود.

مدارک لازم برای شکایت از فیزیوتراپ

در فرایند طرح شکایت از فیزیوتراپ به دلیل خطا یا قصور درمانی، تهیه و ارائه مدارک معتبر اهمیت زیادی دارد. این مدارک پایه‌ی اصلی بررسی در کمیسیون‌های تخصصی و مراجع قضایی هستند و بدون آن‌ها اثبات قصور دشوار خواهد بود.

۱. پرونده پزشکی بیمار

پرونده پزشکی شامل اطلاعات دقیق از روند درمان، یادداشت‌های فیزیوتراپ، گزارش جلسات، نسخه‌های پزشک ارجاع‌دهنده و مستندات مربوط به وضعیت سلامت بیمار پیش از آغاز درمان است.

این پرونده مشخص می‌کند که چه اقداماتی توسط فیزیوتراپ انجام شده و آیا رعایت استانداردهای درمانی صورت گرفته است یا نه.

نکته مهم این است که در ابتدای طرح شکایت، بیمار الزامی به ارائه مستقیم پرونده پزشکی به دادسرا یا مرجع رسیدگی ندارد. پس از ثبت شکایت، پزشکی قانونی یا مرجع قضایی با ارسال نامه رسمی، دریافت پرونده از مرکز درمانی یا بیمارستان مربوطه را درخواست می‌کند. این فرآیند، رسمی و مطابق با مقررات حفظ اسرار بیمار انجام می‌گیرد.

۲. مدارک هویتی و شکایت کتبی

برای آغاز رسیدگی، ارائه اصل و کپی مدارک شناسایی (شامل کارت ملی و شناسنامه) به همراه متن شکایت کتبی و امضاشده بیمار یا وکیل وی الزامی است.

در متن شکایت باید به‌روشنی نام فیزیوتراپ، محل درمان، تاریخ وقوع حادثه و شرح دقیق خطا یا آسیب ایجادشده ذکر شود. تنظیم صحیح شکایت کتبی در تسریع فرآیند رسیدگی و اثبات ادعا نقش مهمی دارد؛ به همین دلیل، توصیه می‌شود متن شکایت تحت نظر وکیل متخصص دعاوی پزشکی تنظیم شود تا جنبه‌های حقوقی و قانونی آن به‌درستی رعایت گردد.

مراحل شکایت از فیزیوتراپ

در صورتی که بیمار بر اثر قصور یا خطای فیزیوتراپ دچار آسیب جسمی یا ضرر درمانی شود، امکان طرح شکایت قانونی از طریق مراجع صالح وجود دارد. روند رسیدگی به این نوع شکایت‌ها چند مرحله دارد:

۱. ثبت شکایت در دادسرای جرایم پزشکی

نخستین گام، تنظیم و ثبت شکایت در دادسرای ویژه جرایم پزشکی است. در متن شکایت باید جزئیات مربوط به آسیب، مشخصات فیزیوتراپ، تاریخ و محل درمان و مستندات اولیه (مانند گواهی پزشکی) درج شود. پس از ثبت شکایت، دادسرا موظف است پرونده را بررسی و در صورت احراز شرایط، دستور تشکیل پرونده تخصصی را صادر کند.

۲. بررسی در دادسرای جرایم پزشکی و ارجاع به کمیسیون پزشکی قانونی

پس از تعیین شعبه، پرونده جهت بررسی تخصصی به کمیسیون‌های پزشکی قانونی ارسال می‌شود. کمیسیون با بررسی پرونده، اخذ اظهارات شاکی و متهم، معاینه بالینی بیمار و در صورت نیاز، تهیه مستندات جدید، نظر کارشناسی خود را درباره میزان قصور اعلام می‌کند.

۳. بررسی و نظر کمیسیون پزشکی قانونی

نقش کمیسیون پزشکی قانونی در این مرحله تعیین‌کننده است. کارشناسان این کمیسیون بر اساس مدارک، سوابق درمانی و معاینات، مشخص می‌کنند که آیا فیزیوتراپ از اصول علمی و اخلاقی حرفه خود تخطی کرده است یا خیر، و چنانچه خطایی صورت گرفته باشد، درصد قصور و میزان تأثیر آن بر آسیب وارده به بیمار را تعیین می‌کنند.

۴. صدور رأی و امکان تجدیدنظر

پس از اعلام نظر کمیسیون، پرونده برای صدور رأی نهایی به دادگاه کیفری یا حقوقی مربوطه ارسال می‌شود. دادگاه با بررسی نظر کارشناسی، دفاعیات طرفین و مستندات قانونی، رأی خود را صادر می‌کند.

در صورت اعتراض هر یک از طرفین، امکان تجدیدنظرخواهی در مراحل بالاتر قضایی (دادگاه تجدیدنظر استان) وجود دارد.

مراجع صالح برای رسیدگی به شکایت فیزیوتراپی

دادسرای جرایم پزشکی و دادگاه کیفری: برای بررسی جنبه کیفری پرونده و تعیین میزان دیه یا مجازات احتمالی فیزیوتراپ.
دادگاه حقوقی: جهت رسیدگی به خسارت‌های مازاد بر دیه و جبران آسیب‌های مادی یا معنوی.

نمونه متن شکایت از فیزیوتراپ

اینجانب … فرزند … به شماره ملی … به علت آسیب ناشی از قصور درمانی آقای/خانم … (فیزیوتراپ) در تاریخ … در مرکز … دچار خسارت جسمی شده‌ام. لذا با استناد به مستندات و مدارک موجود، تقاضای بررسی پرونده، احراز خطا و صدور حکم قانونی را طبق مقررات مربوط به جرایم پزشکی دارم.

امضاء و تاریخ

سخن نهایی

فیزیوتراپی از مهم‌ترین روش‌های درمانی برای بهبود عملکرد عضلات، مفاصل و آسیب‌های حرکتی است، اما اجرای نادرست آن می‌تواند به‌جای درمان، موجب آسیب‌های تازه شود. در این شرایط، آنچه اهمیت دارد آگاهی از حقوق قانونی بیمار و مسیر شکایت از فیزیوتراپ متخلف است.

هرگونه خطای درمانی، بی‌دقتی، سهل‌انگاری یا رفتار غیرحرفه‌ای فیزیوتراپ در صورتی که منجر به آسیب بدنی یا روانی شود، می‌تواند مصداق قصور فیزیوتراپی باشد. بیمار برای پیگیری موضوع باید با در اختیار داشتن پرونده پزشکی، مدارک هویتی و شکایت کتبی، موضوع را در دادسرای ویژه جرایم پزشکی مطرح کند. سپس، پرونده در کمیسیون پزشکی قانونی بررسی شده و نظر تخصصی درباره میزان قصور صادر می‌شود. در نهایت، دادگاه کیفری یا حقوقی بر اساس نظر کارشناسی و مستندات موجود رأی نهایی را اعلام می‌کند.

طرح شکایت بدون مشاوره حقوقی ممکن است به اتلاف زمان یا رد پرونده منجر شود؛ به همین دلیل، همکاری با وکیل متخصص دعاوی پزشکی می‌تواند مسیر را سریع‌تر و منظم‌تر پیش ببرد.

مؤسسه حقوقی امین عدالت کبریا با دارا بودن وکلای مجرب در حوزه خطاهای پزشکی و پرونده‌های فیزیوتراپی، آماده ارائه مشاوره تخصصی و پیگیری قانونی پرونده‌ها تا احقاق کامل حقوق بیماران است.