شاکی خصوصی، بزه دیده یا قربانی جرم است. شاکی خصوصی در پرونده کیفری، شخصی است که از وقوع جرم متحمل ضرر و زیان شده است. شاکی کسی است که از دادگاه میخواهد متهم را مجازات کند. شاکی شخصی است که از قانون میخواهد، متهم را تحت تعقیب قرار دهد.
شاکی خصوصی و مدعی خصوصی
- شاکی خصوصی دارد، نمیتوانیم آزادش کنیم.
- شاکی خصوصی دارد، رضایتش را بگیرید.
- شاکی خصوصی دارد، نمیتوانیم پرونده را ببندیم.
لابد این جملات و امثال آن را، در دنیای واقعی بسیار شنیده اید و یا در فیلم ها بسیار دیده اید.
شاکی خصوصی کسی است که از وقوع جرم، مستقیما متضرر شده است. به عبارت دیگر، شاکی خصوصی کسی است که جرم روی ایشان واقع شده است. خواه جزو جرایم مالی باشد، مانند جرم کلاهبرداری، یا جزو جرایم علیه تمامیت جسمانی شخص باشد، مانند ضرب و جرح و تجاوز.
تعریف شاکی و مدعی خصوصی طبق قانون
اگر شخص بزه دیده و قربان جرم، تعقیب مرتکب را خواستار شود، یعنی طرح شکایت کند، یعنی تشکیل پرونده کیفری دهد، یعنی اقامه دعوای جزایی علیه متهم کند، یعنی به دادگستری مراجعه کند، “شاکی” نامیده میشود. و هرگاه شاکی پرونده، جبران خسارت و ضرر و زیان مادی و معنوی وارده را نیز مطالبه کند، “مدعی خصوصی” نامیده میشود.
نقش شاکی خصوصی در آغاز و تشکیل پرونده
شاکی خصوصی در برخی از جرایم، رکن رکین و الزامی، در تشکیل پرونده و به جریان افتادن یک پرونده کیفری است. زیرا تعقیب متهم در جرایم قابل گذشت، منوط به شکایت شاکی و طرح دعوا از طرف ایشان است. یعنی تا شاکی شکایت نکند، کسی متهم را تعقیب و جلب نمیکند. مانند جرم ضرب و جرح عمدی. به همین جهت در بسیاری از پرونده ها، بسیار مهم است که رضایت شاکی جلب شود.
اگر شاکی خصوصی اعلام گذشت کند
شاکی خصوصی در پرونده هایی با موضوع جرایم قابل گذشت، نقش پررنگی دارد. زیرا با شکایتش، پرونده به جریان افتاده و آغاز میشود. و با اعلام رضایتش، پرونده بسته میشود.
به عبارت دیگر، با اعلام گذشت از طرف شاکی خصوصی، تعقیب متهم موقوف میشود. به همین جهت بسیاری از پرونده های کیفری در رویه عملی دادسراها یا دادگاه ها، با اعلام گذشت شاکی، مختومه میگردند. یعنی دیگر برای متهم حکم کیفری صادر نمیشود.
اعلام رضایت شاکی خصوصی در جرایم غیرقابل گذشت
شاکی خصوصی در جرایم غیرقابل گذشت چه نقشی ایفا میکند؟ نقش شاکی در جرایم قابل گذشت را که بررسی کردیم. حال سوال این است که اگر در یک پرونده کیفری، که جرم آن، غیرقابل گذشت است، رضایت شاکی خصوصی را جلب کنیم، چه اثری دارد؟ آیا پرونده بسته میشود؟ پاسخ منفی است. اعلام رضایت شاکی خصوصی در جرایم غیرقابل گذشت از موجبات اعمال تخفیف در مجازات مرتکب میتواند باشد. لذا حتما برای تطبیق مفاد قانونی با موارد مندرج در پرونده کیفری خود، هم اکنون با موسسه حقوقی ما در تهران تماس حاصل نمایید.
مشورت شاکی خصوصی با وکیل برای اعلام رضایت
شاکی خصوصی میتواند برای اعلام رضایت و گذشت خود، شرایطی داشته باشد. یعنی شاکی خصوصی در صورت وجود برخی از شروط، حاضر به اعلام رضایت و گذشت در پرونده باشد. به همین جهت، بهترین کار دریافت مشاوره حقوقی تخصصی از وکیل باتجربه و خبره است. هم اکنون با موسسه حقوقی امین عدالت در تهران تماس بگیرید. و جزییات شکایت خود یا شرایط گذشت و اعلام رضایت خود را از ایشان جویا شوید.
