الزامات خارج از قرارداد به چه معناست؟ مطالبه الزامات خارج از قرارداد طبق حقوق ما از چه قرار است؟ مصادیق الزامات خارج از قرارداد چیست؟ وکیل تنظیم قرارداد به بهترین و ساده ترین بیان برای شما اذعان میدارد.
عدم انجام تعهدات چه نتایجی دارد؟
قبل از هر صحبتی ابتدا می خواهیم نظر شما عزیزان را به نکته ای جالب و پر اهمیت جلب کنیم. می دانیم که اصولا الزامات خارج از قرارداد مربوط به خلف وعده و عدم انجام تعهدات است که عمدتا موجب بروز خسارت شده و فرد خاطی محکوم به پرداخت آن می گردد. حال برای هر چه بهتر روشن شدن این مطلب ابتدا می خواهیم این موضوع را بیان کنیم که این امر از چه طریقی تحقق می یابد. در قانون کشور عزیزمان ایران این امر از دو طریق مسئولیت قراردادی و الزامات خارج از قرارداد محقق می شود که به توضیح اجمالی راجع به آنها می پردازیم.
مسئولیت قراردادی به چه معناست؟
همانطور که از نام آن پیداست، این مسئولیت بر اساس تعهد و عهد و پیمانی که در قرارداد فی ما بین متعاقدین صورت گرفته بر عهده افراد نهاده می شود. حال اگر هریک از طرفین به عهد و پیمان بسته شده عمل نکند می بایست خسارتی را که از عمل وی ناشی شده و در قرارداد لحاظ گردیده را پرداخت نماید که در اصطلاح قانونی به آن مسئولیت قراردادی گفته می شود.
الزامات خارج از قرارداد به چه معناست؟
الزامات خارج از قرارداد که موضوع مقاله ماست در حالتی بروز پیدا می کند که شخصی به شخص دیگر خسارتی را وارد کرده باشد بدون آن که فی ما بین آنها قراردادی وجود داشته باشد. در اینجا نیز فرد خاطی، مسئول پرداخت خسارت است. در اصطلاح قانونی به این نوع جبران خسارت مسئولیت قهری یا الزامات خارج از قرارداد گفته می شود. این الزامات که از پشتوانه حمایت قانون برخوردار هستند بر فرد خاطی بار و شخص محکوم به جبران خسارت می گردد.
الزامات خارج از قرارداد بر اساس ماده های قانونی مدنی
بر اساس ماده های ۳۰۱،۳۰۶ و ۳۰۷ قانون مدنی الزامات خارج از قرارداد شامل مواردی همچون آنچه در حکم غصب است، اتلاف و تسبیب، ایفای ناروا، اداره فضولی مال غیر و استیفاء می شود. حال به توضیحی راجع به مصادیق و موارد آن می پردازیم..
ایفای ناروا بعنوان یکی از موارد الزامات خارج از قرارداد
ایفای ناروا بعنوان یکی از موارد الزامات خارج از قرارداد به این معنا میباشد که شخصی گمان می کند به دیگری مدیون است. در حالی که در اصل ماجرا اینطور نیست. یعنی بدهی به دیگری ندارد. و مال را به شخصی که طلبکار نیست پرداخت نموده است. این عمل را ایفای ناروا می نامند. حال فردی که طلب را به ناحق دریافت نموده, اگر به مال در اختیارش خسارتی وارد کند مسئول خواهد بود. هم مسئول پرداخت مال و هم ضرر وارده به آن میباشد.
اتلاف و تسبیب بعنوان از موارد الزامات خارج از قرارداد
این دو، دو چهره ضمان قهری هستند. به موجب آنها شخصی که به دیگری خسارت وارد کرده مسئول به پرداخت خسارت است. وارد کردن ضرر و زیان به صورت مستقیم را اتلاف و غیر مستقیم آن را تسبیب می نامیم.
استیفاء بعنوان یکی از موارد الزامات خارج از قرارداد
به معنای آن است که شخصی از مال دیگری بهره مند می شود. حال می تواند این بهره مندی با اجازه مالک باشد، یا بدون اجازه ایشان باشد. اگر بدون اجازه باشد، این استفاده را استیفاء نامشروع می نامیم و در حدود موضوع غصب جای می گیرد. حال اگر این امر با رضایت و اجازه مالک باشد، آن را استفاده مشروع می خوانیم که در اینجا این نوع مورد مثال ماست. در حالتی که فرد از مال بهره ببرد و آن مال بر حسب اجاره باشد یا استیفاء از آن دارای اجرت, در این صورت شخص استفاده کننده می بایست اجرت المثل آن را پرداخت نماید.
غصب و آنچه در حکم غصب است از موارد الزامات خارج از قرارداد
همانطور که می دانیم غصب به معنای استیلا بر مال یا حق مالی دیگری به نحو عدوان است. پر واضح است که این تصاحب کردن بدون رضایت مالک و اجازه قانونی اوست. پس شخص غاصب در هر شرایطی مسئول پرداخت هر گونه خسارت احتمالی وارده خواهد بود. و این امر جدا از بحث باز گرداندن اصل مال است.
اداره فضولی مال غیر از موارد الزامات خارج از قرارداد
به این معناست که شخص از طرف مالک یا نماینده قانونی ایشان اجازه تصرف در مال را ندارد. اما اقدام به اداره آن کرده است. در اینجا اگر خسارتی به مال وارد گردد، شخص اداره کننده مسئول پرداخت خواهد بود.
- نکته: برای تحقق مسئولیت در هر حال وجود سه عنصر ضرر, ارتکاب فعل زیانبار و رابطه سببیت بین فعل شخص و ضرری که وارد شده است الزامیست.
الزامات خارج از قرارداد و عوامل منتفی کننده آن
وکیل تنظیم قرارداد میگوید: همانگونه که مستحضر هستید طی شرایط خاصی مسئولیت متوجه اشخاص از بین می رود و دیگر شخص مسئول نیست. از جمله این موارد می توان به قوه قاهره، فعل شخص ثالث، دفاع مشروع، حکم قانون و مقام صالح، اکراه، اجبار و غیره اشاره نمود که توضیح راجع به آنها ارائه می گردد.
- نکته: شرایط ضرری که قابل مطالبه باشد اینگونه است که ضرر باید مستقیم باشد، ضرر باید مسلم باشد و ضرر باید جبران نشده باشد.
الزامات خارج از قرارداد و رابطه آن با نظریه های تقصیر و خطر
می دانیم که نظریه تقصیر به این معناست که شخص در انجام اعمال خود مرتکب تقصیر یا خطایی شده باشد. در این نظریه زیان دیده باید اثبات نماید زیان وارده به او نتیجه مستقیم تقصیر عامل زیان می باشد. پس در این صورت می تواند به حقوق خود برسد.
نظریه خطر به این معناست که هر شخصی در اثر فعالیت خود خطری ایجاد نماید و با این امر موجب زیان به دیگری شود مسئول است. حال شخصی که منفعت را می برد می بایست ضرری را که از این راه متوجه دیگری می شود را جبران نماید.
این دو نظریه در ارتباط مستقیم با الزامات خارج از قرارداد می باشند.
وکیل دعاوی ناشی از قرارداد
پس از بیان تمامی مطالب فوق الذکر کاملا روشن است که اگر به دیگری خسارتی وارد آوریم می بایست آن را جبران کنیم حال این امر بصورت قراردادی باشد خواه قهری. نکته ای که نباید از آن به سادگی گذشت موضوع جبران خسارت ناشی از رفتارهای افراد است و چه بسا گاهی این موضوع می تواند موجب بروز خسارات جبران ناپذیری گردد. از این رو توصیه می شود که در انجام امور حقوقی خود در خصوص مسئولیت مدنی حتما از تجربه وکلای مجرب بهره ببرید تا حقی از شما زایل نگردد.
موسسه حقوقی و داوری امین عدالت کبریا با داشتن وکلای متخصص در زمینه قرارداد و سایر دعاوی دیگر آماده خدمت رسانی به شما عزیزان می باشد. امید است بتوانیم خدمتگذار لایقی برای اعتماد شما عزیزان باشیم.
