سرقت حدی و مجازات آن

سرقت حدی چیست؟ چه زمانی سرقت حدی محقق میشود؟ راه اثبات و ادله اثباتی جرم سرقت حدی کدام است؟ مجازات جرم سرقت حدی وفق قانون چیست؟ تفاوت سرقت تعزیری و سرقت حدی چیست؟ وکیل دعاوی کیفری که در پرونده کیفری این جرم، به اختصار وکیل سرقت نامیده میشود مفصلا به پرسش های فوق در این مقاله پاسخ میدهد.

تعریف جرم سرقت حدی

وکیل سرقت بیان میدارد: تعریف جرم سرقت وفق ماده ۲۶۷ قانون مجازات اسلامی به معنای ربودن مال متعلق به دیگری میباشد. لذا هنگامیکه کسی چه آشکارا مانند جیب بری و کیف قاپی و چه بصورت پنهانی و به دور از آگاهی و اطلاع مالک، نسبت به ربودن مال متعلق به دیگری اقدام مینماید، جرم سرقت محقق میشود. حال چه زمانی سرقت از نوع حدی است؟ یعنی چه زمانی مجازات سرقت حدی بر مرتکب بار میشود؟ سرقت حدی زمانی محقق میشود که جمیع شرایط مندرج در ماده ۲۶۸ قانون مجازات اسلامی وجود داشته باشد.

ماده ۲۶۸ قانون مجازات اسلامی

سرقت در صورتی که دارای تمام شرایط زیر باشد موجب حد بوده و مجازات سرقت حدی بر مجرم بار میشود:

الف. شی مسروق شرعا مالیت داشته باشد.
ب. مال مسروق در حرز باشد.
پ. سارق هتک حرز کند.
ت. سارق مال را از حرز خارج کند.
ث. هتک حرز و سرقت مخفیانه باشد.
ج. سارق پدر یا جد پدری صاحب مال نباشد.
چ. ارزش مال مسروق در زمان اخراج از حرز، معادل چهار و نیم نخود طلای مسکوک باشد.
ح. مال مسروق از اموال دولتی یا عمومی، وقف عام و یا وقف بر جهات عامه نباشد.
خ. سرقت در زمان قحطی صورت نگیرد.
د. صاحب مال از سارق نزد مرجع قضایی شکایت کند.
ذ. صاحب مال قبل از اثبات سرقت سارق را نبخشد.
ر. مال مسروق قبل از اثبات سرقت تحت ید مالک قرار نگیرد.
ز. مال مسروق قبل از اثبات جرم به ملکیت سارق در نیاید.
ژ. مال مسروق از اموال سرقت شده یا مغصوب نباشد.

شرایط تحقق جرم سرقت حدی

همانطور که بیان گردید برای تحقق عنوان مجرمانه این جرم یعنی تحقق و به وقوع پیوستن جرم سرقت حدی و در پی آن تحمیل مجازات سرقت حدی بر فاعل، میبایست شروط ۱۴ گانه فوق الاشعار بصورت جمعی در پرونده کیفری موجود و به اثبات برسد تا بتوان مجازات سرقت حدی را بر مرتکب بار نمود.

• نکته: چنانچه تنها و تنها یک شرط از شروط ۱۴ گانه مرقوم در ماده ۲۶۸ از قانون مذکور، مفقود باشد، عنوان مجرمانه سرقت حدی منتفی و مورد داخل در موارد سرقت تعزیری میباشد و نمیتوان مجازات سرقت حدی را بر فرد مرتکب جاری نمود.

تعریف حرز وفق قانون مجازات اسلامی

ماده ۲۶۹ این قانون بیان میدارد: حرز عبارت از مکان متناسبی ااست که مال عرفا در آن از دستبرد محفوظ میماند. از متداول ترین مثال های معنونه میتوان به هتک حرز گاوصندوق و استخراج طلا از درون آن اشاره کرد. لذا هر محل و یا مکانی که عرفا نسبت به آن مال، محل و مکان نگاهداری کننده تلقی شود، میتواند عنوان حرز را بخود اختصاص داده و در صورت هتک حرز توسط سارق، موجبات تحقق و اثبات جرم مذکور و جاری ساختن مجازات سرقت حدی را فراهم آورد.

• نکته: تعریف هتک حرز در سرقت حدی به معنای نقض غیرمجاز حرز میباشد. تمثیلا میتوان گفت، تخریب و شکستن حرز، بالا رفتن از دیوار، باز کردن یا شکستن قفل و غیره هتک حرز میباشد. مستند مطالب مذکور، ماده ۲۷۱ قانون مجازات اسلامی میباشد. یکی از موارد موجب اعمال مجازات سرقت حدی بر سارق، هتک حرز میباشد.

سرقت حدی توسط مجنون یا صغیر

• اگر کسی مال را از حرز توسط مجنون یا صغیر خارج نماید چه؟
• اگر کسی توسط حیوان دست آموزی مانند سگ یا کبوتر و غیره مالی را از حرز خارج نماید چه؟
• اگر کسی با استفاده از وسیله ای مانند قلاب و غیره از حرز خارج نماید چه؟

وکیل متخصص سرقت وفق ماده ۲۷۲ قانون مذکور پاسخ میدهد: هرگاه کسی مال را توسط مجنون، طفل غیرممیز، حیوان یا هر وسیله بی اراده ای از حرز خارج کند مباشر محسوب شده و مجازات سرقت حدی بر او بار میشود و درصورتیکه مباشر طفل ممیز باشد رفتار آمر حسب مورد مشمول یکی از سرقت های تعزیری است.

• نکته: مقصود از آمر در ماده فوق، کسی است که به مجنون یا صغیر غیرممیز دستور انجام سرقت و دزدی را میدهد و فاعل معنوی و مغز متفکر جرم است.

نکات مهم جرم سرقت حدی

خوب است بدانید علاوه بر شروط ۱۴ گانه مندرج در ماده ۲۶۸ قانون مجازات اسلامی میبایست موارد ذیل نیز محقق شود تا بتوان اتهام جرم سرقت حدی را به متهم منتسب دانست و درصدد اعمال مقررات مربوط به مجازات سرقت حدی بر مرتکب برآمد:

1. در صورتیکه مال در سرقت حدی در حرزهای متعدد باشد، ملاک تحقق جرم مذکور، اخراج از بیرونی ترین حرز است.
2. ربایش مال در جرم سرقت حدی، باید به اندازه نصاب، یعنی چهار و نیم نخود طلای مسکوک، در یک سرقت انجام شود.

• نکته: مستند مطالب فوق الذکر مادتین ۲۷۳ و ۲۷۴ قانون مجازات اسلامی میباشد.

شرکت در جرم سرقت حدی

• مشارکت در جرم سرقت حدی چگونه است؟
• آیا شرکت در جرم سرقت حدی نیز محقق میشود؟
• اگر شریک یا صاحب حق نسبت به سرقت مبادرت ورزد حکم مساله چیست؟

هرگاه دو یا چند نفر بطور مشترک مالی را بربایند باید سهم جداگانه هرکدام از آنها به حد نصاب یعنی چهار و نیم نخود طلای مسکوک برسد. همچنین اگر شریک یا صاحب حق، بیش از سهم خود، سرقت نماید و مازاد بر سهم او به حد نصاب برسد، سرقت حدی است و مستوجب مجازات حد میشود. به دیگر سخن هر سارق بعنوان فاعل مستقل، متحمل مجازات سرقت حدی میگردد.

مجازات سرقت حدی چیست؟

مجازات جرم سرقت حدی وفق ماده ۲۷۸ قانون مرقوم از قرار ذیل است:

الف. در مرتبه اول، قطع چهار انگشت دست راست سارق از انتهای آن بطوری که انگشت شست و کف دست باقی بماند.
ب. در مرتبه دوم. قطع پای چپ سارق از پایین برآمدگی است، به نحوی که نصف قدم و مقداری از محل مسح باقی بماند.
پ. در مرتبه سوم، حبس ابد.
ت. در مرتبه چهارم، اعدام است هرچند سرقت در زندان باشد.

مطابق تبصره ۱ این ماده اگر سارق یا دزد که مرتکب جرم سرقت حدی است، فاقد عضو متعلق قطع باشد، حسب مورد مشمول یکی از سرقتهای تعزیری میشود. به عبارت دیگر و تمثیلا، اگر برای اجرای قطع پای چپ سارق، کاشف بعمل بیاید که سارق پای چپ خود را در اثر تصادف از دست داده و پا ندارد، پای راست او قطع نشده و عضو دیگر، جایگزین آن عضو نمیشود.

متهم در حبس ابد این جرم

خوب است بدانید تبصره ۲ ماده ۲۷۸ مقرر میدارد، در مورد حبس ابد مندرج در بند پ بعنوان مجازات سرقت حدی و سایر حبس هایی که مشمول عنوان تعزیر نیست، هرگاه مرتکب حین اجرای مجازات توبه نماید و مقام رهبری آزادی او را مصلحت بداند، با عفو، ایشان از حبس آزاد میشود. همچنین مقام رهبری میتواند مجازات او را به مجازات تعزیری دیگری تبدیل نماید.

تفاوت سرقت تعزیری با سرقت حدی

سرقت حدی جزو حدود الهی است. خوب است بدانید حدود الهی به معنای آن دسته از جرائم و مجازاتهایی میباشد که شارع مقدس یعنی پروردگار عالم درخصوص نوع و میزان مجازات آن جرائم در شرع، تکلیف را مشخص نموده و تخطی از آنها جائز و ممکن نمیباشد. لذا سرقت حدی جرمی است که توسط پروردگار عالم مورد جرم انگاری قرار گرفته و کیفر آن یعنی مجازات سرقت حدی را نیز خداوند تعیین نموده است. سرقت تعزیری جزو موارد قراردادی بوده و توسط بشر به رشته تحریر درآمده و نوع و میزان مجازات آن توسط مقنن تعیین گردیده است. لذا قابل تخفیف تعلیق و یا تبدیل مجازات حسب مورد میباشد.

• نکته: جرائمی از قبیل، زنا، لواط، مساحقه، شرب خمر، قوادی، قذف، و محاربه نیز جزو حدود الهی میباشند.

وکیل سرقت حدی در تهران

سرقت حدی بعنوان یکی از انواع جرائم حدی ((حد زنا، حد لواط، حد قذف، حد مساحقه، حد محاربه، حد شرب خمر)) جزو موارد مبتلابه دعاوی کیفری بوده و وکالت در اینگونه دعاوی نیازمند دانش، تجربه و تخصص مختص به خود میباشد. وکلای فعال در موسسه حقوقی و داوری امین عدالت کبریا با اشراف کامل و وقوفی که بر قوانین جزایی و شرع مقدس دارند، همواره بهترین دفاع و لوایح ممکنه را در محاکم ایراد مینمایند. جهت مشاوره با وکیل سرقت در تهران با ما تماس بگیرید.