در کلیه دعاوی کیفری و احکام مربوط به پرداخت دیه خواه در نتیجه تصادفات وسایل نقلیه و بطور کلی جنایات غیرعمدی باشد خواه در خصوص جرایم پزشکی باشد و یا در مورد محکومیت به پرداخت دیه در جنایات عمدی که قصاص به هر دلیلی منتفی است، حکم به پرداخت دیه صادر شود، مقوله مطالبه خسارت مازاد بر دیه همواره یکی از بحث برانگیزترین مسائل پرونده های کیفری بوده که بعضا موجب اختلاف در آرا محاکم و رویه قضایی و سردرگمی در مطالبه یا عدم مطالبه آن گردیده است. در این مقاله مطالبه خسارت مازاد بر دیه به صورت کلی و همه جانبه اعم از ماهیت و رویه محاکم و بهترین دفاع آن مورد بحث و تفحص قرار میگیرد.
دیه چیست؟ آیا دیه مجازات است؟
وکیل کیفری میگوید: بطور کلی میتوان اذعان داشت که دیه، یک کیفر مالی است که دارای ماهیت جبران خسارت بوده و در قانون بصورت تعیین شده مقرر گردیده است. ماده ۴۴۸ قانون مجازات اسلامی مقرر میدارد: ((دیه مقدر، مال معینی است که در شرع مقدس به سبب جنایت غیر عمدی بر نفس، عضو یا منفعت، یا جنایات عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد، مقرر شده است)).
- نکته: در دعاوی کیفری حکم به محکومیت مرتکب به پرداخت دیه صادر میشود ولیکن چنانچه به هر دلیلی همچون فوت متهم در اثنای رسیدگی قضایی به پرونده کیفری، که موجب عقیم ماندن و صدور قرار موقوفی تعقیب در حق متهم میشود، مطالبه دیه همچنان پابرجا خواهد ماند و دیه باید از محل ماترک متوفی و در روند رسیدگی به پرونده حقوقی مربوطه مطالبه و مورد حکم واقع شده وسپس پرداخت شود. لذا مقوله مطالبه خسارت مازاد بر دیه بر اموال ماترک متوفی برقرار است.
مطالبه خسارت مازاد بر دیه چیست؟
خوب است بدانید که مطالبه خسارت مازاد بر دیه به معنای آن است که بزه دیده یا مجنی علیه، به دلیل بروز جرم اعم از عمدی و غیرعمدی و در راستای درمان خویش متحمل هزینه هایی بیشتر از آنچه که قانون مقرر کرده و به عنوان دیه دریافت کرده، شده است.
تصور نمایید شخصی بر اثر تصادف و یا در نتیجه انجام یک جراحی زیبایی متحمل آسیب در عضو بدن خویش شده است. دیه مقرر وفق قانون برای شخص تعیین شده و به وی فرضا مبلغ ۱۰ میلیون تومان بعنوان دیه پرداخت گردیده است. ولیکن این شخص برای انجام سایر درمان ها از قبیل عمل مجدد بینی، جراحی شکستگی پا و قراردادن پلاتین در پا و بسیاری از موارد دیگر هزینه های جراحی و درمانی هنگفتی را پرداخت کرده است. هزینه های مذکور در بسیاری از موارد بیشتر از دیه تعیین شده میباشد. حال این پرسش بوجود می آید که آیا امکان مطالبه خسارت مازاد بر دیه از جراح زیبایی برای او وجود دارد یا خیر؟
- نکته: یکی از موارد بسیار شایع در دعاوی کیفری، مطالبه خسارت مازاد بر دیه در جرایم پزشکی است. زیرا در بسیاری از پرونده ها همانند تزریق ژل و بوتاکس به صورت یا انجام انواع جراحی های پیکرتراشی از قبیل ابدومینوپلاستی و ساکشن شکم و پهلو پزشک متخلف در اثر قصور پزشکی محکوم به پرداخت چند درصد دیه در حق بیمار میشود درحالیکه بیمار برای انجام جراحی پلاستیک ناشی از خورده شدن پوست صورت یا رفع عارضه و زائده های ایجاد شده در بدنش به دست جراح پلاستیک حاذق میبایست، هزینه های هنگفت و بیشتر از دیه را پرداخت نماید.
آرا مختلف درباره مطالبه خسارت مازاد بر دیه
خوب توجه نمایید مطابق رای وحدت رویه هیات عمومی دیوان عالی کشور به شماره ۶۱۹ در تاریخ آذرماه ۱۳۷۶ “مطالبه خسارت مازاد بر دیه مردود شناخته شده است”.
رای اصراری دیوان عالی کشور به تاریخ ۱۳۶۸/۹/۲۱ به شماره ۱۱۰ “مطالبه ضرور و زیان ناشی از جرم را در مواردی که دیه مقرر گردیده رد نموده است”.
همچنین مطابق نظریه مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه به شماره ۷/۳۳۷۶ به تاریخ ۲۳/۸/۱۳۶۲ ” مطالبه خسارت مازاد بر دیه را به رسمیت نشناخته و غیرقابل مطالبه اعلام کرده است”.
لذا آنچه که بصورت اصل کلی و قابل ابراز در خصوص مطالبه خسارت مازاد بر دیه وجود دارد، غیرقابل مطالبه بودن آن میباشد.
ارش چیست؟ تعریف ارش و تفاوت آن با دیه
خوب است تعریف ارش را وفق ماده ۴۴۹ قانون مجازات اسلامی بیان نماییم: ((ارش، دیه غیرمقدر است که میزان آن در شرع تعیین نشده است و دادگاه با لحاظ نوع و کیفیت جنایت و تاثیر ان بر سلامت مجنی علیه و میزان خسارت وارده با در نظر گرفتن دیه مقدر و با جلب نظر کارشناس میزان آن را تعیین میکند. مقررات دیه مقدر در مورد ارش نیز جریان دارد مگر اینکه در قانون ترتیب دیگری مقرر شود)).
چگونه میتوانیم مطالبه خسارت مازاد بر دیه نماییم؟
وکیل متخصص دعاوی کیفری بهترین پاسخ را میدهد: خوب است بدانید که علی القاعده مطالبه و اثبات هر امری در محکمه از طریق استناد به قانون و ارائه استدلال صحیح ممکن و میسور خواهد بود. لذا بهترین استدلال و استناد در مطالبه خسارت مازاد بر دیه تمسک جستن از منابع معتبر فقهی میباشد. زیان دیده یا وکیل حرفه ای او میتوانند به قواعدی همچون: (( قاعده لاضرر و لاضرار فی الاسلام )) ، ((قاعده تسبیب و اتلاف)) و آیه شریفه ” اذا حکمتم بین الناس ان تحکمو بالعدل”
و قانون مسئولیت مدنی و قاده عقلی قبح ظلم استناد نموده و خواستار محکومیت مسبب و مسئول حادثه بر مازاد دیه نیز شوند.
در بسیاری از موارد قاضی عادل با تکیه بر شرف و وجدان، پس از بررسی های دقیق و رسیدگی های قانونی صورت گرفته و با استناد به موارد مذکور در مقام محکومیت مسئول حادثه بر جبران ضرر و زیان و مبلغی مازاد بر دیه مقرر در قانون انشا حکم مینماید.
تقسیم دیه بین مقصران حادثه
ممکن است در طی یک اقدام درمانی مانند بستری نمودن فرد در بیمارستان برای جراحی قلب و یا تیروئید، آسیب هایی به بیمار وارد شود که در نتیجه فعل یا ترک فعل یک شخص نباشد. یعنی آسیب وارده بر بیمار، صرفا توسط پزشک معالج یا پزشک جراح صورت نگرفته باشد و پرستار نیز در این امر دخیل باشد. در این فرض شکایت از پزشک محدود به ایشان نبوده و شکایت از کلیه عوامل دخیل در امر صورت میپذیرد. به همین سبب مشاهده مینماییم که پرداخت دیه به بیمار بصورت سهم هر شخص از قصور و آسیب، تقسیم میگردد.
وکیل مطالبه خسارت مازاد بر دیه
خوب است بدانید یک اصل کلی مطابق قانونی نانوشته در خصوص کلیه دعاوی حقوقی و دعاوی کیفری در کشور ما وجود دارد که میگوید نسخه هر دعوا در پرونده مربوط به خودش پیچیده میشود. درست است که قوانین کشور ما مدون بوده و کشور ما کامن لا ندارد و مانند انگلستان عمل نمینماید. ولیکن در هر دعوا و پرونده قاضی صادر کننده رای با توجه به جمیع مستندات و اوضاع و احوال محقق و مسلم پرونده به یقیین قضایی دست یافته و اقدام به انشا رای و صدور حکم مینماید.
لذا بهترین پیشنهاد طرح دعوای مطالبه خسارت مازاد بر دیه میباشد تا ببینیم پروردگار عالم برایمان چگونه میخواهد. کلیه وکلای پایه یک دادگستری که مشغول به فعالیت و ارائه خدمات حقوقی بصورت تخصصی در موسسه حقوقی و داوری امین عدالت کبریا میباشند از نخستین روز جلسه مشاوره حقوقی تا به انتهای یک پرونده علاوه بر همراهی قانونی و اخلاقی شما عزیزان همواره در تلاش جهت ارائه بهترین استدلال های ممکنه و اقناع اذهان مقامات قضایی رسیدگی کننده میباشند. جهت مشاوره با وکیل مطالبه خسارت مازاد بر دیه در تهران با ما تماس بگیرید.
از قانون میگید که مازاد بر دیه قابل مطالبه نیست. ولی من تصادف کردم با عابر و صد و پنجاه میلیون دیه گرفته و دوباره شکایت کرده بیست میلیون میخاد برای هزینه های درمانش که قاضی هم سیزده میلیون تایید کرد. درصورتی که ده برابر خرج بیمارستان دیه گرفته. حالا تجدید نظر هم اعتراض کردم معلوم نیست چی بگه. اگه قانونه پس چرا قاضی خلاف قانون رای میده؟ واقعا کجا فرار کنیم منم پول ندارم بدم زندگیم سر سیزده میلیون بهم میریزه. این پوله زوره نمیشه حرف زور شنید. اگه بلایی سرش بیارم برم بالای دار کسی میگه این قاضی چرا رای خلاف ارای وحدت رویه داده؟
با سلام
متاسفانه اختلاف سلیقه در آرای قضایی وجود دارد و باید ضمن تجدید نظر خواهی درخواست نقض حکم را نمود.
با سلام موسسه امین عدالت خیلی به من کمک کرد هم در زمینه مشاوره تلفنی و هم ملاقات حضوری با وکلای خوبشون ممنونم ازتون
با سلام. ما هم ممنونیم که ما را بعنوان امین و مشاورتون انتخاب نمودید. موفق باشید.
سلام روز بخیر
سوالم اینه که برای شکایت از پزشک همزمان میتونم تو یک شکایت هم مطالبه دیه داشته باشم هم مطالبه خسارت؟ یا باید جداگانه برای هر کدوم شکایت کنم؟
باسلام بهترین وکیل قصور پزشکی میگوید:
میتوانید حین تنظیم شکواییه شکایت از پزشک مطالبه ضرر و زیان ناشی از جرم و خسارت وارده بر اثر فعل مجرمانه پزشک را هم مطالبه نمایید. خوب است بدانید ذکر و قید عبارت مطالبه دیه در شکایت از پزشک ضروری نبوده و در صورت احراز و اثبات تقصیر ایشان محکومیت پزشک به پرداخت دیه وفق قانون مورد حکم قرار میگیرد.
سلام برای مطالبه خسارت مازاد بر دیه از پزشک میخواستم اقدام قانونی کنم قبلا شکایت از پزشک طرح کردم و حکم هم گرفتم الان باید چیکار کنم میخواستم شما واسم انجام بدین
باسلام بهترین وکیل جرائم پزشکی میگوید:
مطالبه خسارت مازاد بر دیه نیاز به تنظیم دادخواست حقوقی و طرح پرونده حقوقی دارد. جهت تعیین وقت مشاوره حقوقی حضوری و صحبت با وکیل جرائم پزشکی با موسسه حقوقی ما تماس حاصل نمایید.
سلام وقتتون بخیر. من یه عمل دیسک کمر انجام دادم. متاسفانه عمل موفقی نبود. از پزشک شکایت کردم و دیه گرفت ولی نمیدونستم میتونم مطالبه خسارات مازاد بر دیه هم بگیریم. چون ۳ ماه خونه نشین شدم. آیا میتونم دوباره از پزشک شکایت کنم؟ ممنون از شما
با سلام
مطالبه خسارت مازاد بر دیه قابل طرح می باشد و شما می توانید به استناد قانون مسئولیت مدنی این خسارت ها را مطالبه نمایید. البته رویه دادگاه ها در این خصوص متفاوت می باشد.